BOEKEN: Signalementen

Cornelis Haga, 1578-1654. Diplomaat & pionier in Istanbul
Hans van der Sloot & Ingrid van der Vlis
256 p. Boom, € 29,50

Dit jaar wordt gevierd dat er al 400 jaar betrekkingen bestaan tussen Nederland en Turkije. De viering had grote consequenties voor de PVV in Limburg. De partij werd er door het CDA uit de coalitie gezet na wangedrag bij het bezoek van de Turkse premier aan de provincie. Het is niet uitgesloten dat dit incident ook van invloed was op het besluit van Wilders om zijn gedoogsteun aan het kabinet-Rutte in te trekken. Ter gelegenheid van 400 jaar Turks-Nederlandse betrekkingen verscheen een aantal boeken, waaronder deze biografie van Cornelis Haga, de eerste Nederlandse ambassadeur in Turkije.
Haga komt ook voor in De Nederlands-Turkse betrekkingen. Portretten van een 400-jarige geschiedenis (141 p. Verloren, € 16,00) door Maurits van den Boogert en Jan Jonker Roelants.


Amerika. Een biografie van dromen en bedrog
Björn Soenens
431 p. Lannoo, € 29,99

De Amerikaanse presidentsverkiezingen lokken een stroom van boeken uit over de geschiedenis van Amerika, zoals dit boek van Björn Soenens, de Belgische Amerika-watcher en chef Buitenland bij VTR Nieuws. De auteur noemt zijn boek een starter kit voor iedereen die meer wil weten over Amerika. En dat klopt: veel wetenswaardigheden, smakelijk opgedist.
Het lijkt veel op 1600 Pennsylvania Avenue (151 p. Balans, € 14,95) door Paul Brill, voormalig correspondent in Washington en buitenlandcolumnist van de Volkskrant. De titel verwijst naar het adres van het Witte Huis. Brill beschrijft op een luchtige manier twee eeuwen presidentsverkiezingen: van George Washington tot Barack Obama, en van de smerigste campagne tot de machtigste First Lady.
Verder is er nog: Amerika’s destructieve droom (238 p. De Bezige Bij, € 19,95) door Evita Neefs, journaliste bij De Standaard. De American Dream is een zoethouder voor het volk en er hangt bovendien een racistische geur aan, stelt ze.


Achter de laatste brug. Gevangenen in het land tussen Arnhem en de Grebbelinie 17 september 1944-5 mei 1945
Jan Blokker
174 p. Querido, € 19,95

In september verschijnen altijd boeken over Operatie Market Garden en de Slag om Arnhem. Jan Blokker, zoon van de overleden columnist, laat in Achter de laatste brug slachtoffers van het oorlogsgeweld aan het woord.
Verder is er: Generaal van Arnhem (320 p. Boekerij, € 19,95) door Robert Urquhart. Deze generaal vertelt zijn persoonlijke verhaal over de negen bloedige en wanhopige dagen van de Slag om Arnhem. Hij kreeg voor zijn moed en leiderschap gedurende de slag de Nederlandse Orde van de Bronzen Leeuw.
En dan is er ook nog: Arnhem. De strijd om te overleven (381 p. Boekerij, € 19,95) door John Nichol en Tony Rennell. Deze twee Engelse journalisten tekenden het verhaal op van twee gewone soldaten: Peter Clarke en Ron Brooker. Die staan versteld van de kracht van de Nederlandse burgers die gebukt gaan onder het oorlogsgeweld.


Bouterse aan de macht
Ivo Evers & Pieter Van Maele
464 p. De Bezige Bij, € 18,90

Twee jonge journalisten maakten in 2010 als verslaggevers van het belangrijkste Surinaamse dagblad De Ware Tijd de parlementsverkiezingen mee. We weten dat Bouterse die won en dat hij drie maanden na de uitslag de presidentiële eed aflegde, met dank aan zijn voormalige aartsrivalen Paul Somohardjo en Ronnie Brunswijk. Suriname viert feest en Nederland is met stomheid geslagen. Hoe is het mogelijk, vragen Evers en Van Maele zich af, dat het volk vertrouwt op een man die het land na de staatsgreep in de jaren tachtig aan de rand van de afgrond heeft gebracht, hoofdverdachte is in de Decembermoorden en veroordeeld is voor drugshandel? Bouterse aan de macht biedt een goed inzicht in het Surinaamse politieke systeem, dat in niets lijkt op wat wij in Nederland gewend zijn.


Rijk aan de rand van de wereld. De geschiedenis van Nederland overzee 1600-1800
Piet Emmer & Jos Gommans
542 p. Bert Bakker, € 29,95

Toen ik dit boek las, dacht ik: die Piet Emmer kan veel beter. Zijn boek De Nederlandse slavenhandel is dan wel omstreden, maar ook een prachtig leesboek. Rijk aan de rand van de wereld verschijnt in de belangrijke reeks ‘De geschiedenis van Nederland’, waarin eerder een mooi overzicht van de Gouden Eeuw werd uitgebracht van Arie van Deursen. De serie is bedoeld om een breed publiek bij te praten over nieuwe inzichten in de Nederlandse geschiedenis. Nieuwe inzichten staan er zeker in Rijk aan de rand van de wereld, maar ze zijn zo onbeholpen opgeschreven dat er geen touw aan vast te knopen valt. Neem de zin: ‘De vorst zelf, veelal in zijn messiaanse hoedanigheid zetelend in zijn hof als microkosmos, gold daarbij als temporeel en ruimtelijk referentiekader voor wat werd aangekondigd als een nieuwe, universele wereldorde.’


Nederland en het verhaal van Oranje
Coos Huijsen
528 p. Balans, € 29,95

De auteur was onderwijzer en lid van de Tweede Kamer. Op leeftijd promoveerde hij met dit boek bij de Amsterdamse hoogleraar James Kennedy. Huijsen schetst de aard en de betekenis van het langdurige huwelijk tussen Nederland en de Oranjes, een geschiedenis die teruggaat tot Willem van Oranje. De Nederlandse paradox is dat een republikeinse gezindheid eeuwenlang hand in hand is gegaan met onze liefde voor Oranje. Het verhaal van Oranje is dan ook een wezenlijk aspect van ons cultureel erfgoed. Dit alles mondt uit in een politieke conclusie: Huijsen ziet niets in een ceremonieel koningschap en pleit voor een bewust ‘republikeins koningschap’, evenals de invoering van een Oranje-dag: schuif Koninginnedag een week naar voren en vier op 24 april de geboortedag van Willem van Oranje.

De laatste man. Een herinnering
Hans Goedkoop
93 p. Atlas Contact, € 14,95

Dit boek is gegoten in een vorm die Hans Goedkoop blijkbaar goed ligt: die van het essayistisch historisch verhaal. Goedkoop, presentator van Andere Tijden, gaat op zoek naar de geschiedenis van zijn grootvader, D.R.A. van Langen. Die had een hoge positie in het Indisch leger en arresteerde in 1948 Soekarno. Hij hielp de beruchte militair Westerling bij zijn ontsnapping uit Indië en voorkwam dat soldaten van het KNIL aan het muiten sloegen toen Nederland de soevereiniteit aan Soekarno overdroeg. Al deze feiten waren in de familie van Goedkoop niet bekend. Alles wat er in Indië gebeurd was, werd diep weggestopt. Waarom dat zo was verklaart Goedkoop op zeer plausibele wijze, waarbij hij ook een verklaring aandraagt voor waarom de Indisch repatrianten op weinig aandacht konden rekenen. Meer van dit soort pareltjes graag, meneer Goedkoop!


De geheime liefde van Mrs. Robinson
Kate Summerscale
320 p. Nieuw Amsterdam, € 19,95

Dit is het tweede boek van Kate Summerscale dat in Nederlandse vertaling uitkomt. Eerder verscheen De vermoedens van Mr. Whicher, waar ik niet zo enthousiast over was, want te breedvoerig. Maar dit boek is perfect. Het gaat over Isabella Robinson en het speelt in de tweede helft van de negentiende eeuw in Engeland. Isabella wordt een tweede huwelijk in gerommeld, haar echtgenoot blijkt een grote naarling, en Isabella gaat een dagboek bijhouden waarin ze erotische belevenissen en dromen optekent. Haar man ontdekt het dagboek en begint een rechtszaak tegen Isabella om van haar te scheiden. Dat is pas sinds kort in Engeland mogelijk. Het wordt een geruchtmakend proces.