Beeldgeheim

Een oude foto. Wat is het verhaal erachter? Dichters Rutger Kopland en Driek van Wissen doen een poging.

‘Dit is een foto van een heel jonge prins Willem-Alexander achter de bok van een wagen,’ begint Rutger Kopland zelfverzekerd. ‘Nee,’ valt Driek van Wissen hem in de rede. ‘Bij een eerste vluchtige blik meende ik de kroonprins te herkennen, maar bij nader inzien gaat het toch om de Prins Willem-Alexander lookalike-verkiezingen van pakweg tien jaar geleden.’ Over de drie bijfiguren zijn de dichters het wel eens. Kopland: ‘De koetsier moet ons terugvoeren naar de tijd dat de lagere standen nog petten droegen.’ Van Wissen knikt instemmend: ‘De drie speciaal uitgedoste figuren staan voor drie standen: de adel, de gegoede burgerij en de gewone werklieden.’

Vanwege de pier op de achtergrond concluderen beide dichters dat de foto is genomen op het strand van Scheveningen. ‘Naast de pier ontwaar ik nogal wat vissers en vissersvrouwen in de toegestroomde menigte,’ legt Van Wissen uit. En op het jasje van de koetsier meent Kopland een S te herkennen. ‘De S van Scheveningen?’

Maar waarom wordt de prins of zijn dubbelganger rondgereden? Kopland is ervan overtuigd dat Willem-Alexander hier een traditionele gebeurtenis opluistert. ‘Dit is een evenement waar geschiedenis en traditie belangrijk zijn. Het prinsje speelt een onschuldige, vertederende hoofdrol. Wellicht heeft het iets te maken met de de eerste haring van het seizoen?’

‘Nee,’ ziet Van Wissen. ‘De jongeman wordt als het ware opgebracht op een boerenkar. Het volk vertoont dezelfde vrolijke gretigheid als het vroeger gehad moet hebben als een terdoodveroordeelde naar de galg werd gereden.’

Maar misschien is hier, gezien de vrolijkheid van de prins, toch iets anders aan de hand? ‘Het zou best kunnen dat hij zo meteen op potsierlijke wijze gekroond wordt tot Prins Paling. Dit soort rituelen is in vissersplaatsen gebruikelijk.’ Van Wissen kan zich levendig voorstellen hoe zoiets in zijn werk gaat. ‘Het zal wel een wat glibberige bedoening worden, met het omhangen van een krans van aaneengeknoopte palingen.’

Kopland houdt vast aan zijn eigen interpretatie. ‘Dit is een jonge Willem-Alexander bij de aankomst van de eerste haring van het seizoen in Scheveningen. Het weer is goed, het publiek is luchtig gekleed, de stemming is vrolijk, dus waarom zou ik geen gelijk kunnen hebben?’

Uitleg: 27 november 1988 – ‘Prins Willem van Oranje’ houdt de echte prins van Oranje, Willem-Alexander, bij de arm tijdens de viering van de landing van de latere koning Willem I op het strand van Scheveningen in 1813. De landing luidde de geboorte in van het Koninkrijk der Nederlanden en wordt elke 25 jaar gevierd.