Onder de vele Turken die genoeg hebben van premier Tayyip Erdogan bevinden zich nogal wat alevieten. Zij ergeren zich onder meer aan de naam die de Turkse regering heeft gegeven aan een onlangs onthulde brug over de Bosporus.
De alevieten in Turkije – aanhangers van een onorthodoxe stroming binnen de sjiitische islam en met 20 miljoen de grootste religieuze minderheid in het land – kunnen het niet geloven: waarom de nieuwe brug de naam van Yavuz Sultan Selim I (1470-1520) geven? De Grimmige Sultan, zoals zijn bijnaam luidt, is de man achter de massaslachtingen onder duizenden alevieten in het Anatolische binnenland aan het begin van de zestiende eeuw.
De vader van Selim I, sultan Beyazit II, had al geworsteld met de ‘roodhoofden’, zoals de alevieten werden genoemd. Deze groeiende groep volgelingen van de salafitische leer van sjah Haydar en zijn zoon Ismail uit het noordwesten van Iran vormden een bedreiging voor de Ottomanen. Beyazit ging de confrontatie met de sjah echter uit de weg, wat zeer tegen de zin was van Selim.
In 1512 zette Selim zijn vader af en liet hij zijn broers Ahmet en Korkut en zes neven vermoorden. De nieuwe sultan had nu de handen vrij om de problemen met de alevieten op zijn eigen manier op te lossen. Selim ging systematisch te werk. Alle ‘roodhoofden’ moest zich laten registreren en duizenden werden vermoord. In de Slag om Caldiran (1514) versloeg het Ottomaanse leger de troepen van sjah Ismail. Het was het begin van onderdrukking en assimilatie van de alevieten in het Ottomaanse Rijk.
Logisch dus dat de alevieten in het huidige Turkije ‘Yavuz Selim I’ niet bepaald een gepaste naam vinden voor de nieuwe brug. Zij menen dat de Turkse regering de naam niet toevallig heeft gekozen. De regering van Erdogan ontkent echter de alevieten te willen kwetsen. Zij presenteert de vernoeming als een eerbetoon aan de man die het Ottomaanse Rijk groot heeft gemaakt.
Selim I staat bekend om zijn expansiedrift. Onder zijn leiding verdriedubbelde het Ottomaanse Rijk in omvang. Het was Selim die het Ottomaanse Rijk een echt soennitisch karakter gaf en hij was de eerste sultan die zich kalief liet noemen. Volgens velen is de naam van de brug dan ook een boodschap aan de sjiitische en alevitische buren: Iran en Syrië.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
