Victoria werd in 1837 koningin van Engeland en nam zich voor nooit te trouwen. Maar plotseling begonnen de hormonen op te spelen. Toen haar neef Albert haar kwam opzoeken, tegen haar zin in, raakte ze in zijn ban. Zijn atletisch lichaam, vooral als hij een strakke witte broek ‘met niets eronder droeg’ droeg, zijn hoffelijkheid en zijn geduld zorgden ervoor dat Victoria stapelverliefd werd. De etiquette vereiste dat zij, als koningin, hem ten huwelijk vroeg. Hij stemde onmiddellijk in. Victoria was de machtigste vrouw op aarde, en hij slechts een onbeduidende prins. Niet minder belangrijk: een Duitse prins. Duitsland was in de ogen van de Britse elite een woest en onbeschaafd land.
Met deze huwelijksaankondiging kwam een einde aan een merkwaardige symbiose tussen de koningin en haar premier lord Melbourne. Victoria kwam op 18-jarige leeftijd op de troon en bleef daar bijna 64 jaar lang zitten. Ze werd, zo schrijft de Australische biograaf Julia Baird, werkelijk door iedereen gekleineerd. Maar vanaf haar eerste dag als koningin bouwde ze een intieme band op met Melbourne. Zo intiem dat haar soms ‘Mrs. Melbourne’ werd nagesist. Baird heeft op basis van jarenlang onderzoek aannemelijk gemaakt dat Melbourne toch eerder een vaderlijke dan een amoureuze rol heeft gespeeld.
Victoria was een driftig chroniqueur van haar eigen leven, in dagboeken en in brieven. De uitgave daarvan in drie delen werd zwaar gecensureerd. Baird had, zij het niet probleemloos, toegang tot het koninklijk archief, en met onderzoek op drie continenten heeft ze ontstellend veel materiaal naar boven gehaald. Het boek leest als een trein, ook door de talloze gekke weetjes. Over het drugsgebruik van de Engelse adel wisten we al het een en ander. En ook dat Victoria verordonneerde dat de cavalerie verplicht een snor moest laten staan, zoals Albert die had toen ze hem ontmoette. Maar niet alle historici zullen weten dat het patroon van Victoria’s bruidsjapon vernietigd werd, zodat niemand ooit zo’n jurk kon namaken.
Baird wilde een ‘intieme’ biografie schrijven, en dat rechtvaardigt de minutieuze reconstructie van de persoonlijke relaties van Victoria; met name haar libido krijgt veel aandacht. De door haar aanbeden Albert komt daardoor goed uit de verf, maar ook de Schotse knecht John Brown, die na Alberts dood in 1861 zo’n belangrijke rol in het leven van de koningin speelde. Toen Victoria in 1901 begraven werd, lag op haar verzoek een van de broeken van Albert naast haar in de kist, maar ook een pluk haar en een foto van Brown.
Hans Renders is directeur van het Biografie Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen.
Victoria. Koningin. Een intieme biografie
Julia Baird Vert. Chiel van Soelen en Pieter van der Veen
800 p. Nieuw Amsterdam, € 39,99
Dit artikel is exclusief voor abonnees
