Wat heeft de Vaderlandse geschiedenis tegenwoordig toch veel ‘historische keerpunten’! Men zou er zeeziek van worden. Volgens socioloog en filosoof Eric Duivenvoorden was 30 april 1980, de dag van de grootscheepse rellen in Amsterdam tijdens de kroning van koningin Beatrix, ook zo’n ‘keerpunt’.
Deze historicus van de kraakbeweging ziet de matpartijen die toen plaatsvonden als de ‘aankondigingen van ingezette culturele en maatschappelijke veranderingen die later definitief hun beslag zouden krijgen’. Hij bedoelt dat na het kroningsoproer ‘normen en waarden hun intrede doen in het publieke debat, als de smeerolie van het individualiseringsproces, dat de overgang naar het digitale tijdperk mogelijk zou maken’.
Wie deze historisch twijfelachtige visie, en de nogal romantische portrettering van de kraakbeweging (als leider van ‘het verzet’) door de vingers ziet, krijgt met Het Kroningsoproer een alleszins interessant boek. Minutieus belicht Duivenoorden de gang van zaken op die zonderlinge feestdag van alle kanten, waarbij hij trefzeker put uit de archieven van politie en kraakbeweging en tevens illustratieve oral history gebruikt.
Duidelijk wordt hoezeer de rellen het hoogtepunt waren van de ideologisch zo gepolariseerde jaren zeventig. Niet alleen de VARA en Radio STAD, maar ook Vrij Nederland en de Volkskrant (inclusief columnist Jan Blokker) kozen louter uit walging over het kabinet-Van Agt-Wiegel op hoge toon de zijde van de krakers toen zij met de leus ‘Geen Woning Geen Kroning’ onverwacht hun pijlen richtten op de kroning, door de autoriteiten uitgeroepen tot verplichte feestdag.
Bovenal blijkt dat de politie nog steeds bezig was in het reine te komen met de jaren zestig, en totaal onvoorbereid was op de acties van een generatie die het ‘recht’ op woonruimte met de paplepel was ingegoten. Tijdens de gevechten van zo’n vijfduizend actievoerders met de ME (vooral rond de Blauwbrug, waar zwaar slag werd geleverd, en de Damstraat, waar uiteindelijk een rijtje gewone agenten oprukkende demonstranten tot staan bracht) was het soms kantje-boord.
De chaos wordt door Duivenvoorden vaardig en fair in beeld gebracht. Zijn quasi-diepzinnige analyse van dit ‘historische keerpunt’, neemt men dan maar voor lief als journalistieke rafelrand van een mooie geschiedkundige studie.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
