Home TENTOONSTELLING: Nationaal Militair Museum

TENTOONSTELLING: Nationaal Militair Museum

  • Gepubliceerd op: 26 januari 2015
  • Laatste update 05 mei 2022
  • Auteur:
    Bas Kromhout
  • 3 minuten leestijd

Dat het Nationaal Militair Museum – een samenvoeging van het Legermuseum Delft en het Militair Luchtvaartmuseum – geen monument van pacifisme is, valt te begrijpen. Maar moet het daarom een reclameshow voor de Nederlandse krijgsmacht zijn? Het pas geopende museum in Soesterberg heeft hier wel veel van weg.

 

 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Het NMM vertelt de geschiedenis van de Nederlandse strijdkrachten, waarbij alle nadruk ligt op professionaliteit. Aan de morele kanten van het krijgsbedrijf maakt het museum weinig woorden vuil. Aan het begin van de route wordt gesteld dat de regering beslist en de soldaat gehoorzaamt. Op zichzelf een correct standpunt. Maar zo glashelder is de scheiding tussen politiek en krijgsmacht natuurlijk nooit geweest. Militairen waren in het verleden vaak zelf bestuurders, en andersom. Zelfs als burgerpolitici de doelen vaststelden, beslisten de militairen dikwijls over de gebruikte middelen. Met alle positieve en negatieve gevolgen van dien voor soldaten en burgers.

Iets van de morele dilemma’s in oorlogstijd krijgt de bezoeker mee dankzij de verhalen van individuele militairen. Zo zijn er filmopnamen te zien van de dienstplichtige Indië-veteraan Joop Hueting, die in 1968 zo dapper was op televisie te onthullen dat Nederlanders op grote schaal oorlogsmisdaden hadden gepleegd. Overigens wijt Hueting deze misdaden aan slecht functionerende commandanten, waarmee de mythe in stand wordt gehouden dat zoiets bij een echte professional niet voorkomt.

Een heel ander verhaal vertelt de beroepsmilitair Rende van de Kamp in een filmpje. Hij diende als vrijwilliger in Libanon, meldde zich daarna voor het Franse Vreemdelingenlegioen en vocht ten slotte als huurling in het Kroatische leger. Voor Van de Kamp is oorlog het echte leven. Het liefst zou hij vandaag weer naar het front vertrekken. ‘Het is verschrikkelijk om burger te zijn. Zo kan God het niet bedoeld hebben.’

Persoonlijke verhalen als deze moeten de bezoeker eraan herinneren dat een krijgsmacht in de eerste plaats uit mensen bestaat. Dat is allesbehalve overbodig, want door de enorme wapencollectie ligt het zwaartepunt van het NMM bij de techniek en ontstaat er een steriel beeld van oorlog voeren. Dit wordt versterkt door de vele presentaties, die voornamelijk animaties tonen in plaats van mensen van vlees en bloed. De bezoeker kan zelfs videogames spelen waarin hij de vijand moet verslaan.

Zo ziet oorlog eruit in vredestijd: als een spel voor nerds. Niet alleen het publiek, maar ook de krijgsmacht definieert oorlog voeren in termen van een ‘missie’: ver weg, kleinschalig en met beperkte eigen risico’s. De harde realiteit blijft op afstand, ook in dit museum. Nergens wordt de oorlog voelbaar. Waarom is er geen experience gemaakt van wat soldaten ervaren als ze worden beschoten? Waar is het lazaret vol gewonden? Waar zijn de verhalen van burgers die opzettelijk of per ongeluk slachtoffer werden van militaire acties?

De makers van het NMM hebben het niet aangedurfd de oorlog realistisch voor te stellen, bang als zij vermoedelijk waren de krijgsmacht in een kwaad daglicht te stellen. Dat is niet alleen vanuit geschiedkundig oogpunt een gemiste kans. Bij een waarheidsgetrouwer beeld zouden bezoekers beter begrijpen dat militair zijn geen kinderspel is.

– Bas Kromhout

Nationaal Militair Museum

Verlengde Paltzerweg 1, Soest

Open: di-zo van 10-17 uur

Info: 085-0036000 of www.nmm.nl

 

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer