Anton van Hooff:
‘De Romeinse satiricus Iuvenalis schreef in de eerste eeuw dat het Romeinse volk dat zich ooit bezighield met het imperium en legioenen zich nog maar om twee dingen druk maakte: brood en circusspelen (panem et circenses).
Iuvenalis bekritiseerde de inzet van sportevenementen als substituut voor de werkelijkheid door de Romeinse machthebbers. Die wilden het volk afleiden van hun politieke machtsspelletjes. Want sport roept hartstochten op die zich anders weleens op de politiek zouden kunnen richten. Daarom maakt Poetin ook zoveel werk van de sportcultus. En loopt hij veelvuldig rond met ontbloot bovenlijf.
Ik ben het dan ook volmondig eens met deze stelling. De Russen zullen niet geraakt worden door duurte of schaarste aan goede etenswaren. Daaraan zijn ze zo gewend dat allerlei overlevingsstrategieën uit de tijd van de “stagnatie” onder Brezjnev direct weer gemobiliseerd zullen worden.
Ook militaire maatregelen, zoals permanente NAVO-bases in de Baltische landen, zullen alleen maar het gevoel vergroten dat het Russische Vaderland alweer wordt bedreigd. De solidariteit in het gemeenschappelijk lijden zal eerder de steun voor dictator Poetin vergroten. Maar de trots van dit gedweeë volk zal wel gevoelig worden getroffen als het buiten de sportgemeenschap wordt geplaatst.’
Ruth Oldenziel:
‘Ik vind van wel. Het argument dat met een boycot alleen onschuldige sporters worden getroffen en niet de politici voor wie de maatregel was bedoeld, gaat hier niet op. In Poetins Rusland zijn sport en politiek zo nauw met elkaar verweven dat het onmogelijk is die twee nog los van elkaar te zien.
Volgens George Orwell is een internationaal sporttoernooi een “oorlog zonder wapens”. Het boycotten van deelnemers om politieke redenen is dan ook al zo oud als de Olympische Spelen. Sparta werd in 420 v.Chr. al eens uitgesloten van deelname, omdat het had geweigerd de boete te betalen na het verbreken van het Olympisch Bestand. Maar ook bij de moderne Olympische Spelen is bij bijna elke editie wel sprake geweest van een boycot.
Poetin wil door grote sportevenementen te organiseren het prestige van Rusland in het buitenland opvijzelen. Maar het gaat veel verder dan de wens van een dictator om van zijn land weer een “waardig” lid van de wereldgemeenschap te maken – zoals we dat zagen met Argentinië in de jaren tachtig. Rusland zet sport in om zijn hernieuwde status van wereldmacht te benadrukken. Daarbij speelt Poetin in op het ressentiment van de voormalige Sovjetburger, die meent dat Rusland de status van supermacht rechtmatig toekomt.’
James Kennedy:
‘Dat lijkt mij een onmogelijke opdracht. Je zult allerlei comités als de FIFA en het IOC moeten bewerken om zoiets voor elkaar te krijgen. Je kunt een boycot natuurlijk ook selectief toepassen, maar wat schiet je daarmee op? Bovendien – en dat is mijn tweede bezwaar – sluit je alleen de Russische sporters uit. Terwijl je juist het regime wilt treffen.
In de jaren tachtig werd Zuid-Afrika met succes van sportevenementen geweerd. Dat was alleen mogelijk omdat de apartheid op dat moment universeel werd verworpen. Dat maakte de maatregel vrij gemakkelijk te realiseren. Tien jaar eerder was het nooit gelukt. Het Zuid-Afrikaanse regime in de jaren tachtig had nauwelijks nog bondgenoten over. Gevoegd bij de economische sancties was de sportboycot een van de factoren die bijdroegen aan de uiteindelijke val van het apartheidsbewind.
In 1980 was de Amerikaanse boycot van de Olympische Spelen in Moskou veel minder succesvol verlopen. Sommige Amerikaanse bondgenoten steunden de boycot helemaal niet en andere, zoals Nederland, slechts halfslachtig. Een boycot van Rusland zou ook nu alleen maar effect kunnen hebben als daar wereldwijd voldoende draagvlak voor kan worden gevonden. En dan nog is het onzeker of je ermee bereikt wat je voor ogen hebt.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
