Home Dossiers Suriname ‘Nederlandse kolonel niet betrokken bij Bouterse-coup’

‘Nederlandse kolonel niet betrokken bij Bouterse-coup’

  • Gepubliceerd op: 24 februari 2021
  • Laatste update 17 apr 2023
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
  • 2 minuten leestijd
‘Nederlandse kolonel niet betrokken bij Bouterse-coup’
Cover van
Dossier Suriname Bekijk dossier

In februari vroeg de Tweede Kamer de regering archiefstukken vrij te geven over mogelijke Nederlandse bemoeienis met de militaire coup in Suriname van 1980. Onderzoeker Ellen de Vries bekeek veel archiefstukken en zag geen aanwijzingen voor Nederlands ingrijpen.

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Al ruim veertig jaar gaan er geruchten dat Desi Bouterse en andere Surinaamse militairen bij hun staatsgreep Nederlandse hulp kregen, in het bijzonder van kolonel Hans Valk, ook al pleitte een onderzoekscommissie onder leiding van rechter Bart Pronk hem in 1984 en 1985 vrij. Valk leidde een missie die na de Surinaamse onafhankelijk in 1975 hielp een krijgsmacht op te bouwen. Om duidelijkheid te krijgen over zijn rol, willen Kamerleden dat geheime documenten uit het Nationaal Archief openbaar worden, waaronder de bijlagen bij het rapport van de commissie Pronk.

Geen harde aanwijzingen

Onderzoeker Ellen de Vries bekeek de informatie al voor haar boek Hans Valk. Over een Nederlandse kolonel en de coup in Suriname (1980) dat recent verscheen (Walburgpers 320 p. € 24,95). Ze vond daarin geen overtuigend bewijs voor zijn betrokkenheid: ‘Valk heeft voor de coup een paar keer gezegd dat er iets moest gebeuren in Suriname, want het was in het leger een chaos geworden. Voor sommigen was het verleidelijk die woorden te interpreteren als een aansporing om een coup te plegen. En achteraf is Valk met de militairen gaan praten en heeft hij hun aangeraden snel een formateur te benoemen. Terwijl Den Haag hem had opgedragen geen politieke uitspraken te doen.’

De Vries vond in de stukken die haar onder ogen kwamen geen harde aanwijzingen dat Valk nader betrokken was, of dat hij plannen aanleverde, zoals wel is beweerd. Ook het archief waarover de Kamer het heeft, en dat in het NA ligt, zal die niet opleveren, verwacht ze: ‘De stukken die daar liggen zijn namelijk helemaal niet zo geheim, en ook nooit geweest. Andere versies ervan liggen bijvoorbeeld bij Defensie en Buitenlandse Zaken – wel met namen zwartgelakt. Het sleuteldocument in deze kwestie heb ik ingezien en het gaat om een signalering van de militaire inlichtingendienst, zonder onderbouwd bewijs voor betrokkenheid van Valk.’

Geheimhouding

Toch is besloten dat de stukken tot 2060 ontoegankelijk zullen blijven voor gewone burgers. ‘Die geheimhouding wordt geïnterpreteerd als een soort schuldverklaring van Den Haag en daardoor blijven speculaties over zijn rol rondgaan’, zegt De Vries. ‘Gezien de aanhoudende verhalen en de grote vraag naar de informatie, zou Den Haag de stukken openbaar moeten maken.’

Nieuwste berichten

De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

In februari vroeg de Tweede Kamer de regering archiefstukken vrij te geven over mogelijke Nederlandse bemoeienis met de militaire coup in Suriname van 1980. Onderzoeker Ellen de Vries bekeek veel archiefstukken en zag geen aanwijzingen voor Nederlands ingrijpen. Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In februari vroeg de Tweede Kamer de regering archiefstukken vrij te geven over mogelijke Nederlandse bemoeienis met de militaire coup in Suriname van 1980. Onderzoeker Ellen de Vries bekeek veel archiefstukken en zag geen aanwijzingen voor Nederlands ingrijpen. Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u...

Lees meer
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Interview

‘De Top 40-hitlijsten van Radio Veronica waren heilig’

In februari vroeg de Tweede Kamer de regering archiefstukken vrij te geven over mogelijke Nederlandse bemoeienis met de militaire coup in Suriname van 1980. Onderzoeker Ellen de Vries bekeek veel archiefstukken en zag geen aanwijzingen voor Nederlands ingrijpen. Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u...

Lees meer
Still uit The promise
Still uit The promise
Recensie

Papoea’s werd niets gevraagd

De documentaire 'The Promise' blikt met archiefbeelden en interviews terug op het lot van de Papoea’s als speelbal van geopolitieke krachten.

Lees meer