De hotspots van achttiende-eeuws Parijs. Lekker weg in de jaren dertig. Haute couture in de Middeleeuwen. Trends zijn van alle tijden. Deze keer: het sherrydieet.
Het is een van de wonderlijkste diëten uit de geschiedenis. Wonderlijk omdat de sherrykuur van de slijter komt, wonderlijk vanwege de hoogst ongeloofwaardige theorie aan de basis van het dieet: dat alcohol eiwit afbreekt. En wonderlijk omdat de sherrykuur voor elkaar kreeg dat vrouwen in het keurige Nederland massaal naar de fles grepen – meestal een dikbuikige grote groene van Albert Heijn.
De sherrykuur was een rage. De sherry-export naar Nederland steeg in de jaren zestig van een krappe 25.000 liter in 1960 naar ruim 182.000 liter in 1970, en groeide razendsnel door naar een piek in 1972 van bijna 452.000 liter. Overal in de doorzonwoningen kwam de sherryfles voor elven al op tafel. Buurvrouwen kuurden samen, huishoudens werden aan hun lot overgelaten, afvallen (lees: sherry drinken) móést.
De kuur was afgekeken van The Drinking Man’s Diet uit 1964, een door Robert Cameron bedachte afvalmethode waarbij je ruim biefstuk at en alcoholische dranken innam. De sherrykuur duurde officieel drie dagen (veel vrouwen volgden hem langer) en bestond uit één gegrilde biefstuk, een portie groente, één ei, 100 gram magere kaas en twee glazen sherry per dag.
Het was de eerste uit een reeks massaal beproefde afvalmethodes. Na de sherrykuur zou het ene wonderdieet na het andere een hit worden. Het brooddieet, de sapkuur, het mayodieet, Een Leven Lang Fit, Montignac, en natuurlijk de onlangs weer in opspraak geraakte dieetrevolutie van wijlen Robert Atkins. Alle diëten hadden drie dingen gemeen: men at een beperkt aantal voedingsmiddelen wél en een groot aantal niet. Het werkte ook nog, al was het maar omdat de aanhanger van het wonderdieet uiteindelijk minder at dan normaal. En het werkte helaas ook niet: na weken of maanden eenzijdigheid verliest zelfs het wildste verlangen naar vermagering het van het verlangen naar variatie.
Echt helemaal nieuw was de sherrykuur en zelfs het Drinking Man’s Diet niet. Willem de Veroveraar hield in 1087 al een dieet dat op de sherrykuur leek. Hij wilde afvallen omdat zijn paard hem niet meer kon dragen, en deed dat door het bed te houden en slechts alcoholhoudende dranken tot zich te nemen. Volgens sommige geschiedschrijvers had hij geen succes. Volgens andere wél: het is bekend dat Willem in het jaar van zijn lijnpoging overleed na een val van zijn paard. Daar zat hij dus in elk geval weer op.
Kilo’s kwijtraken was ook daarna altijd wel iemands hartenwens. Bijvoorbeeld van Lord Byron, die in 1811 al zijn voedsel in azijn doopte (en daar dertig kilo mee afviel). Of William Banting, die in de jaren 1860 vijfentwintig kilo afviel door mager vlees, droge toast, zachtgekookte eitjes en groenten te eten, en die er een boek over schreef dat een bestseller werd. Letter on Corpulence Addressed to the Public kreeg vier drukken; wereldwijd zijn er zo’n 68.000 exemplaren van verkocht.
Maar de massale fixatie op de slanke lijn was typisch jaren zestig. Voor het eerst was iederéén een potentiële vetklomp. Er was in het Westen geen voedseltekort meer, en het was gemakkelijk om elke vorm van bewegen uit de weg te gaan. De westerling werd dikker en dikker. Tot overmaat van ramp wilde het modebeeld precies het tegenovergestelde. Alle vrouwen moesten graatdunne Twiggies zijn. Damesbladen voeren er wel bij, verenigingen als de Weight Watchers (sinds 1961) bloeiden, bedrijven die afslankproducten verkochten profiteerden. En de slijters natuurlijk, die in de winkel foldertjes meegaven over het sherrydieet.
Marcel Verreck heeft nog eens beschreven hoe koningin Juliana, heftig aan het sherrykuren, zwaaiend door de kamer ging. In de Barend Servet Show zat Juul ook al flink aan de sherry. Geheel op fantasie berustten deze beelden niet. ‘Lakei, doe mij nog maar een sherry!’ was een bekende uitspraak van Hare Majesteit, en bezoek dat ze aardig vond móést met haar een sherry’tje drinken en een sigaretje roken. Ook ’s ochtends vroeg. Als men protesteerde zei ze: ‘Ik gebruik het als medicijn tegen obstipatie en om mijn gewicht in de gaten te houden. Alstublieft, nu geen gepreek. Neemt eerst eens een sigaret.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
