Home LESSEN: ‘Labbekakken’ wilden best werken

LESSEN: ‘Labbekakken’ wilden best werken

  • Gepubliceerd op: 25 augustus 2015
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Alies Pegtel
  • 3 minuten leestijd

Honderdduizenden Nederlanders met een uitkering zijn ‘labbekakken’ die per direct aan het werk kunnen en moeten, zei Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW, onlangs in de Volkskrant. Ook hoogopgeleide bijstandstrekkers kunnen volgens hem zo aan de slag. ‘Gewoon asperges steken, in het zonnetje, met de radio aan. Wat is daar fout aan?’ Hoogleraar geschiedenis en directeur van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis Lex Heerma van Voss denkt dat de werkgeversvoorman zich bij zijn achterban met deze harde uitspraak scherp heeft willen afzetten tegen zijn voorganger Bernard Wientjes, die een polderaar bij uitstek was. Grond voor De Boers opmerking dat uitkeringstrekkers nietsnuttende labbekakken zijn, is er volgens Heerma van Voss namelijk niet.

‘De meerderheid van de uitkeringstrekkers wil heel graag aan het werk. Dat blijkt uit alle onderzoeken, recent maar ook in het verleden. Het heeft geen status om een uitkering te ontvangen en de uitkeringsbedragen zijn laag. De suggestie dat mensen bewust voor een uitkering kiezen omdat ze te belabberd zijn om te werken, is feitelijk onjuist, maar Hans de Boer is zeker niet de eerste die dit suggereert. Zolang er uitkeringen worden gegeven, wordt er al verondersteld dat uitkeringstrekkers ten onterechte geld ontvangen en dat ze vast frauderen omdat ze niet willen werken. De literatuur staat vanaf de zestiende eeuw bol van de voorbeelden.
 

‘Boekhouders in het Amsterdamse Bos hadden bebloede handen’

Hans de Boer is ook niet uniek met zijn veronderstelling dat hogeropgeleide werklozen hun neus ophalen voor werk onder hun niveau. Hij herbevestigt het klassieke vooroordeel dat de luie, verwende, werkloze doctorandus weigert achter zijn bureau vandaan te komen om zijn mouwen op te stropen en met zijn handen aan de slag te gaan. In de jaren dertig vormde dit beeld deels de grondslag voor de gedachte dat alle Amsterdamse werklozen een bijdrage moesten leveren aan een groot werkgelegenheidsproject: de aanleg van het Amsterdamse Bos.

Ook de hoogopgeleide werklozen moesten hier verplicht aan slag. In het uitgangspunt dat iedere werkloze zich nuttig diende te maken voor het algemeen belang zat een calvinistisch stichtelijk element dat niemand ongestraft werkloos thuis mag zitten. Maar in de praktijk bleek dat tijdens de aanleg van het Amsterdamse Bos de laaggeschoolden, die gewend waren aan handwerk, fluitend met kruiwagens rondliepen en zo wat extra geld verdienden, terwijl de boekhouder intussen met bebloede handen tergend langzaam graafwerk verrichtte.
De veronderstelling dat laaggeschoold werk geen vaardigheid vereist, dat iedereen het zomaar kan doen, is eveneens niet uniek voor De Boer. Lichamelijk werk vereist oefening. De hoger opgeleide werklozen, die hij zo graag aan het werk wil zetten, kunnen vaak helemaal niet concurreren met jonge arbeiders, veelal uit het voormalige Oostblok, zeker niet als die getraind zijn in tuinderswerk en veel sneller en effectiever asperges steken of aardbeien plukken.

Het is overigens ook helemaal geen nieuwe suggestie dat werklozen werk moeten aannemen onder hun niveau. Die regel geldt al lang. Maar dat laaggeschoolde werk moet er wel zijn, en veel simpel productiewerk is verhuisd naar lagelonenlanden. We zijn inmiddels een land dat draait op de kenniseconomie. Er zijn veel laaggeschoolde werklozen. Het is daarom nogal zinloos om te opperen dat hoger opgeleide uitkeringstrekkers moeten concurreren met de lager opgeleiden om de ongeschoolde banen die er bijna niet meer zijn.’
 
Alies Pegtel is historicus en journalist.
 
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer