Neerlandisatie
Tussen 1815 en 1830 was de huidige Benelux verenigd. Om de eenheid te bevorderen werd het Nederlands de officiële landstaal. Janneke Weijermars beschrijft de rol van professor Johannes Matthias Schrant in het proces van neerlandisatie in het artikel ‘Neerlandistiek als bindmiddel van de natie. Hoogleraar Schrant in Gent 1817-1830’ in het tijdschrift Negentiende Eeuw.
Schrants colleges in Gent werden nauwelijks bezocht vanwege de vooroordelen over Hollanders en de grote invloed van het Frans. De weinige studenten die wel kwamen opdagen hoorden later veelal bij de Vlaamse Beweging.
Negentiende Eeuw 2009/1. € 10,00
Politieke vernieuwing
Nele Beyens vergelijkt in haar proefschrift Overgangspolitiek de inrichting van de politiek vlak na de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk en Nederland. Al in de jaren dertig bestond in beide landen onvrede over het politieke bestel. Na de bevrijding wilden elites in beide landen de politiek vernieuwen. In Frankrijk wist Charles de Gaulle de situatie naar zijn hand te zetten en voerde een nieuwe grondwet in. Nederland keerde met het kabinet-Schermerhorn nagenoeg terug naar de vooroorlogse politieke orde.
Nele Beyens, Overgangspolitiek. De strijd om de macht in Nederland en Frankrijk na de Tweede Wereldoorlog. 367 p. Wereldbibliotheek, € 22,50
Maastricht en Luik
In zijn proefschrift Maastricht en Luik bezet vergelijkt P.M.M.A. Bronzwaer de houding van de bevolking van beide steden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maastricht was een katholiek bolwerk met gezagsgetrouwe inwoners. Luik daarentegen was eigenzinnig en had in de Eerste Wereldoorlog al ervaring opgedaan met het organiseren van verzet tegen een overheerser. De houding van de Maastrichtenaren zorgde ervoor dat de bevolking minder repressie te verduren had, maar de hulp aan Joodse onderduikers kwam er laat op gang. Daardoor vielen er meer slachtoffers dan in Luik.
P.M.M.A. Bronzwaer, Maastricht en Luik bezet. Een comparatief onderzoek naar vijf aspecten van de Duitse bezetting van Maastricht en Luik tijdens de Tweede Wereldoorlog. 413 p. Eigen beheer.
Willem Oltmans
Journalist Willem Oltmans was in de periode 1956-1962 een van de weinigen die zich openlijk verzetten tegen het Nieuw-Guinea-beleid. Wouter Meijer beschrijft in zijn artikel ‘Eenmansfractie Oltmans. Op de barricaden voor de overdracht van Nieuw-Guinea’ in Tijdschrift voor Geschiedenis dat Oltmans’ grillige persoonlijkheid ertoe leidde dat hij minder bereikte dan wellicht mogelijk zou zijn geweest. Oltmans had contact met het Witte Huis, de Nederlandse regering en prins Bernhard, en bouwde een vriendschap op met Soekarno.
2009/2. € 19,90
Gelderse identiteit
Aart Noordzij onderzoekt in zijn proefschrift Gelre. Dynastie, land en identiteit in de late middeleeuwen welk verband er bestond tussen de vorming van het hertogdom Gelre als politieke eenheid en de ontwikkeling van een Gelderse identiteit tussen 1100 en 1600. Volgens Noordzij ontstond die identiteit niet door centralisatie van bovenaf. Door samenwerking tussen lokale politieke elites kwam er een besef van eenheid. De identificatie met Gelre was gerelateerd aan de vele oorlogen die nodig waren om het zelfstandig voortbestaan van het hertogdom te waarborgen. Buiten Gelre hadden de inwoners het imago barbaars en oorlogszuchtig te zijn.
Aart Noordzij, Gelre. Dynastie, land en identiteit in de late middeleeuwen. 371 p. Verloren, € 39,00
