Home Gezien: Dagje uit in kleur

Gezien: Dagje uit in kleur

  • Gepubliceerd op: 21 mrt 2007
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    René Kok

Ruim twintig jaar na de ‘geboorte’ van technicolor in de Verenigde Staten, ging in 1958 de eerste Nederlandse kleurenfilm in première: Jenny van regisseur Willy van Hemert. Het bioscooppubliek zag een groep roeiers in zwart-wit onder een brug door gaan om ze er vervolgens in kleur weer onder uit te zien komen.



Toch was de kleurenfilm in Nederland geen onbekend fenomeen. In 1938 trok de toen negentienjarige Amerikaanse filmproducent Julian Wintle (1913-1980) in kleur filmend door het land dat hij zo bewonderde om zijn voortdurende strijd tegen het water. Zijn mooie film Behind the Dykes is te zien op de dvd-box Kleurrijk verleden, die werd samengesteld door Heleen Scheurwater van Tijdsbeeld Media. Op drie dvd-schijfjes zijn achtereenvolgens kleurenopnamen te zien uit de jaren dertig, veertig en vijftig.

Kleurenfilms uit de jaren vijftig zijn per definitie aantrekkelijk als tijdsbeeld, al zijn ze de laatste jaren wat minder uniek geworden. Meesterspeurder Gerard Nijssen van het televisieprogramma Andere Tijden wist twee jaar geleden voor de jubileumuitzending De Andere Jaren Vijftig meer dan 45 uur kleurenmateriaal te verzamelen.

Schaarser zijn de kleurenopnamen uit de jaren rond de Tweede Wereldoorlog. Eind jaren dertig waren het vooral bemiddelde amateurfilmers die hun gezinsleven, een dagje naar het strand, op het water of in de sneeuw op kleurenfilm vastlegden. Crisis en oorlogsdreiging lijken ver weg. De kleuren van deze amateurfilmpjes zijn door de tand des tijds soms wat flets, maar in andere gevallen verrassend goed, zoals de haarscherpe opnamen van de ‘Wereld Jamboree’ in 1937.

Kleurenopnamen die de Duitse bezetting in beeld brengen bestaan voor zover bekend niet. De in de box opgenomen beelden van Amsterdam in 1940 zijn boeiend, maar moeten gezien de afwezigheid van welk bezettingselement dan ook kort voor de Duitse inval zijn gemaakt .Wel zijn kleurenopnamen te zien van prinses Juliana en haar dochtertjes in Canada en van de driedaagse bevrijdingsfeesten in de hoofdstad in juni 1945.

De uitgever mikt met deze box eerder op een breed publiek met nostalgische gevoelens naar het verleden dan op een specifiek historisch geïnteresseerd publiek. Om die reden is ook afgezien van begeleidend boekje met toelichting en achtergronden. En dat is jammer.

René Kok is beeldarchivaris van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

De Pest in de Middeleeuwen
De Pest in de Middeleeuwen
Podcast

Kunnen middeleeuwers ons helpen bij de problemen van nu?

Hoe gingen de mensen in de Middeleeuwen om met natuurrampen? Met conflict? Met polarisatie? Het is niet de eerste periode waar je aan denkt als je lessen voor het heden wilt trekken uit de geschiedenis. Toch valt er wel degelijk wat te leren van de middeleeuwers, menen een aantal mediëvisten in Het ministerie van Middeleeuwse zaken....

Lees meer
Marshalls dragen een Vietnamdemonstrant weg.
Marshalls dragen een Vietnamdemonstrant weg.
Nieuws

Ouders tipten de FBI over hun eigen kinderen

Amerikaanse ouders in de jaren zestig vroegen de FBI om hun politiek geëngageerde kinderen in de gaten te houden. Historicus Aaron G. Fountain Jr. heeft hiervoor bewijs gevonden in de archieven van de veiligheidsdienst. Middelbare scholieren, geïnspireerd door de burgerrechtenbeweging en de studentendemonstraties tegen de Vietnamoorlog, stichtten halverwege de jaren zestig jongerenorganisaties. Zij waren tegen...

Lees meer
Michael Shannon als president James Garfield in Death by Lightning
Michael Shannon als president James Garfield in Death by Lightning
Recensie

Nieuwe Netflix-serie over vergeten aanslag op een Amerikaanse president

Iedereen weet dat Abraham Lincoln in 1865 werd vermoord. Vrijwel vergeten is dat zestien jaar later weer een Amerikaanse president werd neergeschoten. De uitstekende Netfix-serie Death by Lightning haalt de aanslag op James Garfield uit de vergetelheid. Slechts zes maanden was de 49-jarige Garfield in 1881 president toen hij op een treinstation in Washington werd...

Lees meer
Sloppenwijk Groningen
Sloppenwijk Groningen
Nieuws

Nederlanders wilden steeds minder huisgenoten en steeds meer woonruimte

In de jaren zestig woonden er meer mensen in Rotterdam en Den Haag dan nu, blijkt uit een nieuwe tijdlijn van het CBS. Onze huizencrisis heeft ermee te maken dat we de afgelopen eeuwen ruimer zijn gaan wonen, en met minder personen op één adres. In bijna 200 jaar tijd ging Nederland van 418.000 naar...

Lees meer
Loginmenu afsluiten