Home Gezien

Gezien

  • Gepubliceerd op: 22 september 2004
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Marieke Prins
  • 2 minuten leestijd

Terwijl een jonge vrouw danste met Amerikaanse soldaten, zat een Duitse zendeling in een kamp. De ervaringen lopen uiteen op de tentoonstelling over Suriname en de Antilllen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toch bleek de oorlog ook in de koloniën zeer bepalend.



Marcheren vond ze heerlijk, vertelt een oudere vrouw op video. Als jong meisje diende ze als vrijwilligster in de net opgerichte Curaçaose burgerwacht. Filmpjes vormen de hoofdmoot van de tentoonstelling Oorlog in de West in het Verzetsmuseum, over hoe de Tweede Wereldoorlog beleefd werd in Suriname en op de Nederlandse Antillen. De bezoeker kan vier interviews bekijken en beluisteren. Ook zijn er filmpjes als bewegend behang, onder andere van bezoeken van prinses Juliana aan de koloniën in oorlogstijd. 

Verder zijn er voorwerpen als legeruniformen en nieuwsbrieven, een computerspelletje over gevechtsvliegtuigen en een quiz. Die laatste onderschat de intelligentie van de bezoeker, gezien de reactie die het beeldscherm geeft als je de goede antwoorden intoetst: ‘Ja! dat was vast een gok!’, of: ‘Hoe wist je dat?’ 

Dit is geen makkelijke tentoonstelling. Dat komt doordat alle ervaringen zo uiteenlopen. Terwijl een jonge vrouw danste met Amerikaanse soldaten, zat een Duitse zendeling in een kamp. Terwijl de kleine ondernemer goede zaken deed, ervoer de huismoeder schaarste. Terwijl de een de koloniale Nederlanders als vijand zag, gaf een ander zijn laatste geld voor een geallieerde Spitfire. 

De vraag dringt zich op of een momentopname van het leven in de koloniën tien jaar voor of na de oorlog niet net zo interessant zou zijn. Pas in het interview met voormalig soldaat Jules Palm komt alles samen. De koloniën waren niet alleen bepalend voor de oorlog omdat ze aluminium en olie leverden, maar andersom bepaalde de oorlog ook de koloniën. Hoewel veel mensen het nog niet merkten, werd toch alles anders. Blank vocht tegen blank. Blank en zwart dienden ineens samen in een leger. En Surinaamse vrouwen breiden sokken voor arme Britse soldaten. 

Wereldoorlog in de West. Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba 1940-1945 Tot en met 28 november. Verzetsmuseum, Plantage Kerklaan 61, Amsterdam. Open di-vr 10-17 uur, ma, za en zo 12-17 uur. Info 020-62 025 35 of www.verzetsmuseum.org

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer
De Nationale Dodenherdenking in 2014
De Nationale Dodenherdenking in 2014
Recensie

Herdenking van de Tweede Wereldoorlog is al tachtig jaar gevoelig

In 2001 opende Chris van der Heijden zijn ophefmakende boek Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog met de even briljante als provocatieve zinnen: ‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger’. Deze zinnen schoten me te binnen, al lezend...

Lees meer
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Onderzoek

Onderzoekscommissie wilde bewust niet weten hoe corrupt prins Bernhard daadwerkelijk was

De commissie die moest uitzoeken of prins Bernhard smeergeld aannam van Amerikaanse vliegtuigbouwbouwers, heeft haar werk niet goed gedaan. Dat concludeert historicus Philip Dröge in Historisch Nieuwsblad. Dröge baseert zich op het onlangs geopenbaarde archief van de toenmalige secretaris, Ad Geelhoed. De commissie had sterke aanwijzingen dat de prins nog corrupter was dan gedacht, maar...

Lees meer
Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Zieke paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

De wankele gezondheid van paus Franciscus is al wekenlang wereldnieuws. Waarom? Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen...

Lees meer