Home Erdogan beledigt Nieuw-Zeeland

Erdogan beledigt Nieuw-Zeeland

  • Gepubliceerd op: 19 april 2019
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Guido van Hengel
  • 2 minuten leestijd
Erdogan beledigt Nieuw-Zeeland

Na de terroristische aanslag op een moskee in Christchurch op 15 maart hield de Turkse president Recep Tayyip Erdogan een opmerkelijke speech.

In reactie op het drama gooide hij de dader van de aanslag – een Australische white supremacist – op één hoop met de Nieuw-Zeelandse en Australische soldaten die in 1915 tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden bij de Slag om Gallipoli. ‘Wat deden jullie hier? Waarom kwamen jullie helemaal hiernaartoe? De enige reden was: wij waren moslims, en zij christenen. Jullie grootouders kwamen hier, en ze keerden terug in doodskisten. Zonder twijfel zullen we jullie terugsturen zoals we met jullie grootouders hebben gedaan.’

Een onzinnige observatie: de soldaten uit het Britse Gemenebest vochten bij Gallipoli natuurlijk niet tegen de islam, maar tegen het Ottomaanse Rijk, dat een bondgenootschap had gesloten met het Duitse Rijk. Merkwaardig is ook de diplomatieke blunder, want Erdogan brak met de bijzondere Turks-Nieuw-Zeelandse herdenkingscultuur. Net als voor de Australiërs betekent ‘Gallipoli’ voor de Nieuw-Zeelanders een bevestiging van de eigen identiteit, juist omdat de soldaten zich in 1915 door de Britten ‘gebruikt’ hadden gevoeld in een verre oorlog die niet de hunne was.

Voor Turken is de slag belangrijk, omdat de latere stichter van Turkije – Mustafa Kemal Atatürk – daarin een heldenrol speelde. Het was nota bene diezelfde Atatürk die nadien besloot dat de Slag bij Gallipoli een symbool moest worden van de vriendschap tussen twee verre volkeren – verenigd in het trauma van de Eerste Wereldoorlog. Op het Ari-Burni-monument bij Gallipoli staat zijn uitspraak uit 1934 gegraveerd: ‘Voor ons is geen verschil tussen de Johnnies en Mehmets die naast elkaar begraven liggen in dit land. Moeders, die hun zonen ver weg hebben gestuurd, droog uw tranen! Jullie zonen rusten nu in ons hart, en in vrede. Nadat zij hun levens gegeven hebben op dit land, zijn zij ook onze zonen geworden.’

Jaarlijks komen duizenden Australiërs, Nieuw-Zeelanders én Turken samen bij Gallipoli om de slag te herdenken. Erdogans uitspraken zullen zeker invloed hebben op deze doorgaans harmonieuze herdenkingen. Zowel Australië als Nieuw-Zeeland heeft namelijk al gedreigd met diplomatieke sancties.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer