Home Een antieke Jules Verne

Een antieke Jules Verne

  • Gepubliceerd op: 23 aug 2004
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Anton van Hooff

Dit najaar in het filmtheater: Alexander de Grote! Nog steeds levert de antieke wereldveroveraar stof voor een film. En het blijft niet bij Alexander van Oliver Stone. Volgend jaar al komt Baz Luhrmann met Alexander the Great.

 
      De Nederlandse bioscoopbezoeker kan zich uitstekend voorbereiden op al dit moois. De belangrijkste brontekst over Alexander door Arrianus is sinds 1999 beschikbaar in de vertaling van Simone Mooij-Valk. En nu kunnen we ook genieten van de fantastische daden die aan Alexander zijn toegeschreven.

      De Macedoniër Alexander de Grote (356-323 v. Chr.), die bij zijn dood op 32-jarige leeftijd het Midden-Oosten tot aan de Indus tot een koloniaal domein voor de Grieken had gemaakt, werd meteen een legende. Een anonieme auteur voegde de fantastische verhalen die over hem de ronde deden ergens tussen 300 voor en 300 n. Chr. aaneen tot een rammelend geheel.

      De schrijver moet een Griek zijn geweest, want hij stelt dat de Romeinen hun macht over de Grieken hebben gekregen als gunst van Alexander. Als Alexander Klein-Azië heeft veroverd, maakt hij volgens de Alexanderroman een ommetje naar Sicilië en Italië. Daar belooft hij de Romeinen groot en machtig te maken. In feite begon de Romeinse heerschappij pas twee eeuwen later.

      Vertaler Patrick de Rynck waarschuwt de lezer dat hij het ‘ordinaire’ proza niet heeft verfraaid. Van mij had het nog wel wat ordinairder gemogen: ’tot oorlog neigen’ en ‘zich te rusten leggen’ klinken niet echt lekker. Maar verder leest dit boek als een echte avonturenroman.

      Zo komt Alexander op zijn tocht de vreemdste wezens tegen: dieren met zes voeten en vijf ogen, of plantmensen van zeventien meter. Alexander daalt in een glazen duikersklok af naar de bodem van de zee en stijgt ten hemel in een vliegmachine getrokken door twee reuzenvogels, die hij met een stok een paardenlever voorhoudt. De schrijver van de Alexanderroman doet niet onder voor Jules Verne.

 Anton van Hooff is hoofddocent klassieke geschiedenis aan de Universiteit Nijmegen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer