Dit najaar in het filmtheater: Alexander de Grote! Nog steeds levert de antieke wereldveroveraar stof voor een film. En het blijft niet bij Alexander van Oliver Stone. Volgend jaar al komt Baz Luhrmann met Alexander the Great.
De Nederlandse bioscoopbezoeker kan zich uitstekend voorbereiden op al dit moois. De belangrijkste brontekst over Alexander door Arrianus is sinds 1999 beschikbaar in de vertaling van Simone Mooij-Valk. En nu kunnen we ook genieten van de fantastische daden die aan Alexander zijn toegeschreven.
De Macedoniër Alexander de Grote (356-323 v. Chr.), die bij zijn dood op 32-jarige leeftijd het Midden-Oosten tot aan de Indus tot een koloniaal domein voor de Grieken had gemaakt, werd meteen een legende. Een anonieme auteur voegde de fantastische verhalen die over hem de ronde deden ergens tussen 300 voor en 300 n. Chr. aaneen tot een rammelend geheel.
De schrijver moet een Griek zijn geweest, want hij stelt dat de Romeinen hun macht over de Grieken hebben gekregen als gunst van Alexander. Als Alexander Klein-Azië heeft veroverd, maakt hij volgens de Alexanderroman een ommetje naar Sicilië en Italië. Daar belooft hij de Romeinen groot en machtig te maken. In feite begon de Romeinse heerschappij pas twee eeuwen later.
Vertaler Patrick de Rynck waarschuwt de lezer dat hij het ‘ordinaire’ proza niet heeft verfraaid. Van mij had het nog wel wat ordinairder gemogen: ’tot oorlog neigen’ en ‘zich te rusten leggen’ klinken niet echt lekker. Maar verder leest dit boek als een echte avonturenroman.
Zo komt Alexander op zijn tocht de vreemdste wezens tegen: dieren met zes voeten en vijf ogen, of plantmensen van zeventien meter. Alexander daalt in een glazen duikersklok af naar de bodem van de zee en stijgt ten hemel in een vliegmachine getrokken door twee reuzenvogels, die hij met een stok een paardenlever voorhoudt. De schrijver van de Alexanderroman doet niet onder voor Jules Verne.
Anton van Hooff is hoofddocent klassieke geschiedenis aan de Universiteit Nijmegen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
