Home De roze geschiedenis van Amsterdam

De roze geschiedenis van Amsterdam

  • Gepubliceerd op: 3 juli 2023
  • Laatste update 04 jul 2023
  • 4 minuten leestijd
De roze geschiedenis van Amsterdam
Advertorial

ADVERTORIAL – Amsterdam staat al jaren bekend als een tolerante stad met een bloeiende homogemeenschap. In de jaren negentig was Amsterdam zelfs Gay Capital of the World. Deze vrijheden zijn echter niet zonder slag of stoot verkregen.

In de vierde aflevering van de Historische BoekenCast vertelt Monique Doppert meer over haar boek. Luister de aflevering hier.

Homoseksualiteit was vanaf 1811 niet meer bij de wet verboden in Nederland,  maar het bleef een immens sociaal taboe. Begin twintigste eeuw zat vrijwel iedere homoseksuele man en vrouw in de kast. Openlijk homoseksueel zijn gaf problemen met werk, vrienden en familie. Het was beter om contact met ‘zo iemand’ te vermijden. De politie hield de gedragingen van iemand die bekend stond als homoseksueel nauwlettend in de gaten. Kortom, uitkomen voor homoseksualiteit betekende leven als een paria. Natuurlijk ontmoetten homoseksuele mannen en vrouwen elkaar. Er waren vriendenkringen, er bestond een bescheiden kroegleven, en het straatleven bood enige ruimte. Maar álles in het geniep. Vrouwen waren op hun beurt nog onzichtbaarder dan mannen, al was het maar omdat de laatsten meer bewegingsvrijheid en vaak ook meer geld hadden.

Monique Doppert. Foto door Bob Bronshoff.

Het leven in de kast was een leven in isolement en anonimiteit. De opties voor een homoseksuele man of vrouw waren: homoseksuele ‘neigingen’ onderdrukken of een dubbelleven leiden. Levenslang stopten mensen hun gevoelens zorgvuldig weg of leidden een gecompliceerd dubbelleven, inclusief systematisch liegen en bedriegen. Constant achterdochtig en angstig, want wat als iemand zijn mond voorbijpraatte? Wat doet dat met iemands gemoed? Vaak camoufleerden homoseksuele mannen en vrouwen hun geaardheid met een schijnverloving, waarna ze trouwden, een gezin stichtten en zo gevangen zaten in een verstandshuwelijk. Anderen bleven ongetrouwd en waren de ietwat vreemde, ongetrouwde en kinderloze tante of oom.

In Amsterdam, de roze geschiedenis vertelt Monique Doppert de geschiedenis van homoseksuele mannen en vrouwen in de hoofdstad: van heimelijke homoseksuele praktijken in kroegen en krochten aan het begin van de twintigste eeuw via de eerste stapjes van de homo-emancipatie naar de bloei van een provocatieve subcultuur vanaf de jaren zeventig en de openstelling van het huwelijk in 2001.

Bet van Beeren achter een fles melk voor café ’t Mandje op de Zeedijk, een vrijhaven voor mensen met uiteenlopende seksuele voorkeuren (1961). © Erven Sjoerd Holsbergen, Stadsarchief Amsterdam.

De rol van de gemeente Amsterdam is in honderd jaar tijd 180 graden gedraaid. Voorheen waren het stadsbestuur en zijn politieagenten bestrijders van homoseksuele mannen en vrouwen, maar tegenwoordig steunt en beschermt Amsterdam haar queergemeenschap. Amsterdam, de roze geschiedenis richt zich op domeinen waarin de regenboogfamilie in de stad het meest zichtbaar is: cultuur, activisme en emancipatie, horeca en uitgaan.

Het boek beent in tien hoofdstukken door de roze stadsgeschiedenis, van sodomieten, tribaden, homofielen, potten en flikkers tot en met lhbtiq+’ers. Het begint met een korte inleiding over homoseksueel gedrag vóór 1900. Vervolgens over de eerste behoedzame stappen op het emancipatiepad, de primeur van een homodemonstratie in Amsterdam, Gay Games, om te eindigen in 2022 met onder andere de heropening van het iconische café ’t Mandje.

Amsterdam, de roze geschiedenis
Monique Doppert
288 p. Boom uitgevers Amsterdam, €29,90

Nieuwste berichten

De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Interview

‘De Top 40-hitlijsten van Radio Veronica waren heilig’

Pophistoricus Leo Weijers (1959) is van jongs af aan gefascineerd door Radio Veronica. Als een ode aan de verdwenen zeezender schreef hij er een boek over. ‘Veronica was een bron van inspiratie voor latere radiomakers.’ Op 15 oktober 1959 werd de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) tijdens een vergadering van vrije radiohandelaren opgericht. De pioniers...

Lees meer
Still uit The promise
Still uit The promise
Recensie

Papoea’s werd niets gevraagd

De documentaire 'The Promise' blikt met archiefbeelden en interviews terug op het lot van de Papoea’s als speelbal van geopolitieke krachten.

Lees meer