Home De eiwit-hype is helemaal niet nieuw: kijk maar naar 1900

De eiwit-hype is helemaal niet nieuw: kijk maar naar 1900

  • Gepubliceerd op: 22 jul 2025
  • Update 24 okt 2025
Sandow proteine bodybuilder

De ontdekking van proteïne zorgde eind negentiende eeuw ook al voor een ware hype. Net als nu werd de verkoop van eiwitpoeder aangejaagd door reclames, schreeuwende productverpakkingen en geblokte influencers, schrijft journalist Laurens Bluekens.

Doordat arbeiders tijdens de Industriële Revolutie van het platteland naar de stad trokken, hadden zij plotseling geen tijd meer om in hun eigen voedsel te voorzien. Een eiwitrijk dieet met houdbare ingrediënten werd daardoor belangrijker: een proteïnerijk voedselpatroon moest arbeiders fit maken voor het werk in de fabriek. In 1847 zou een man per dag een ons proteïne nodig hebben, was de schatting. Tegenwoordig geldt de aanbeveling van ongeveer de helft.

Meer historische context bij het nieuws van vandaag?

Meld u aan voor de gratis nieuwsbrief van Historisch Nieuwsblad.
Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Al snel na de ontdekking van proteïne in de achttiende eeuw werd de voedingsstof ook buiten academische kringen omarmd. Ondernemers beweerden dat hun eiwitrijke producten goed waren voor arbeiders: zo verkocht de Duitser Justus von Lievig kookboeken en maakte hij advertenties voor ‘gezonde’ eiwitrijke voeding. Eind negentiende eeuw kwamen de eerste eetbare eiwitpoeders op de markt en was de proteïnehype geboren.

In het Verenigd Koninkrijk streden twee concurrenten om de eiwitmarkt: Plasmon en Emprote. Beide fabrikanten richtten zich op de sportieve mannelijke consument, want sportende of zwetende vrouwen golden als aanstootgevend. De oprichter en het boegbeeld van Emprote was de Britse tennisspeler Eustace Hamilton Miles, terwijl Plasmon de spierbundel Eugen Sandow reclame liet maken. In onderstaand artikel leest u hoe deze bodybuilder met zijn imperium van fitnesscholen een eiwit-influencer avant la lettre werd en hoe proteïne, mannelijke kracht en vlees in de publieke verbeelding onlosmakelijk met elkaar verbonden raakten.

Foto: Eugen Sandow laat een nieuwe pose zien in zijn Magazine of Physical Culture, 1902. Foto via Wikimedia Commons.

Nieuwste berichten

Patiënten in een inrichting in Soerakarta
Patiënten in een inrichting in Soerakarta
Recensie

Koloniale psychiaters oordeelden dat Javanen kinderlijk en oversekst waren

Javanen zijn kinderlijk, emotioneel en fantasierijk. En niet klaar voor zelfbestuur, oordeelden koloniale psychiaters in de jaren 1920. Marens Engelhard gaat in Indonesië op zoek naar zo’n psychiater: zijn grootvader Chris Engelhard. Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding...

Lees meer
Michaël Zeeman in 1998
Michaël Zeeman in 1998
Recensie

Boek over Michaël Zeeman begon als verwondering over een vriend

De Leidse historicus Willem Otterspeer wilde zijn overleden vriend Michaël Zeeman begrijpen en schreef een boek over hem. Het blijkt een raadsel zonder oplossing. Waar begint een historicus aan als hij een biografie wil schrijven over een van zijn beste vrienden? Een complexe, omstreden en begaafde vriend bovendien. Willem Otterspeer besloot een biografie van journalist...

Lees meer
Franse militair gebruikt een drone
Franse militair gebruikt een drone
Artikel

Uitvinder Nikola Tesla voorspelde de drone als oorlogswapen

De komst van drones op het slagveld is al in 1907 voorzien door uitvinder en natuurkundige Nikola Tesla. Zijn experimenten met radiografische besturing legden mede de basis voor de ontwikkeling van onbemande oorlogsvliegtuigen. Nikola Tesla wordt gezien als een van de belangrijkste uitvinders op het vlak van elektrotechniek en radiocommunicatie. Hij werd in 1854 geboren...

Lees meer
Een vrouwelijke soldaat van de Rode Khmer
Een vrouwelijke soldaat van de Rode Khmer
Artikel

In Cambodja is de Rode Khmer nog steeds een open wond

In de jaren zeventig voerde de Rode Khmer een schrikbewind in Cambodja. Deze communisten joegen een kwart van de bevolking de dood in en traumatiseerden de rest. Toch zijn de daders nauwelijks vervolgd.   Voor toeristen die naar Cambodja komen staat het betoverende tempelcomplex Angkor Wat bovenaan het verlanglijstje. Dat ligt nu in de jungle, maar...

Lees meer
Loginmenu afsluiten