Home De Britse marine in haar hemd gezet

De Britse marine in haar hemd gezet

  • Gepubliceerd op: 10 juni 2021
  • Laatste update 13 jun 2021
  • Auteur:
    Jan Martin
  • 5 minuten leestijd
De Britse marine in haar hemd gezet

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Historischnieuwsblad.nl? U bent al lid vanaf €1,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Het Russische cabaretduo Vovan en Lexus hield een aantal Westerse politici voor de gek met een dubbelganger van Leonid Volkov, de stafchef van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny. Het is niet de eerste keer dat ambtenaren voor de gek worden gehouden door mensen die zich voordoen als buitenlandse politici. In 1910 zette een groepje studenten de Britse marine voor schut.

In 1910 genoot de Britse vloot veel aanzien in Groot-Brittannië. De Royal Navy was een bron van nationale trots en was verantwoordelijk voor de verdediging van het Britse keizerrijk. Binnen de vloot was het slagschip HMS Dreadnought hét symbool van de Britse superioriteit en technologisch vernuft. Het schip was sneller en beter bewapend dan zijn voorgangers, en toen het in 1906 te water werd gelaten, maakte het de oorlogsschepen van andere landen in één klap overbodig. Het maakte de Dreadnought razend populair bij het Britse publiek; toen het schip meedeed aan een vlootparade in London trok het een miljoen toeschouwers. Bouillonblokfabrikant OXO maakte zelfs reclame met het slagschip: ‘Drink OXO and dread nought!’

De HMS Dreadnought.

Horace de Vere Cole

De populariteit van HMS Dreadnought zorgde ook voor rivaliteit tussen bemanningen. De matrozen van de HMS Drake hadden een vete met die van de Dreadnought. Ze probeerden elkaar regelmatig voor schut te zetten. Een officier van de Drake besloot daarbij de hulp van een vriend in te schakelen: Horace de Vere Cole. Hij was een student aan Trinity College en verzamelde voor zijn plan een groep medestudenten, waaronder Virginia Stephen, – beter bekend als de schrijver Virginia Woolf – en haar broer Adrian. Hun plan was om zich te verkleden als de sultan van Ethiopië en zijn entourage, om op die manier toegang te krijgen tot de Dreadnought. Cole deed zich voor als een begeleider van het Britse ministerie van Buitenlandse zaken, terwijl Adrian de rol van tolk speelde. De andere studenten, waaronder Virginia, gebruikten kostuums, nepbaarden en schmink om zich te vermommen als Ethiopiërs. Vóór hun vertrek stuurden ze een telegram naar de Dreadnought om hun bezoek aan te kondigen, die werd ondertekend met de naam van de ondersecretaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

De vermomde studenten.

De officieren van de Dreadnought trapten er met open ogen in. Toen ze bericht ontvingen dat de sultan van Ethiopië een bezoek wilde brengen aan hun schip, keken ze niet vreemd op. Het was niet verbazingwekkend dat een buitenlandse leider een kijkje wilde nemen op de trots van de Britse vloot. Toen de vermomde studenten per trein arriveerden, werden ze ontvangen door een erewacht van het schip. De bemanning kon geen Ethiopische vlag vinden, dus gebruikten ze de vlag van Zanzibar.

De studenten raakten al snel in de problemen. Adrian Stephen, de zogenaamde tolk, kende geen enkele taal die in Ethiopië gesproken werd. Hij citeerde daarom Latijnse en Griekse teksten, waarbij hij de uitspraak zo verbasterde, dat het onverstaanbaar werd. De andere studenten pikten deze truc snel op. De bemanning had niets door, al zou Adrian later opmerken dat hij een paar officieren hoorde praten over hoe vreemd hun taal was.

Een ander probleem was de aanhoudende regen, die de schmink van de nep-Ethiopiërs aantastte. Bovendien blies de wind bijna de valse snor van een vermomde student weg. Adrian loste dit op door de officieren te vertellen dat het koude weer erg onaangenaam was voor de sultan, die gewend was aan warme klimaten. Met dit excuus werd de groep benedendeks geleid.

Al snel stuitten de studenten op een nieuw probleem. De bemanning had een maaltijd voor de sultan en zijn entourage voorbereid, maar de studenten konden niets eten uit angst dat het hun nepbaarden en schmink zou beschadigen. Adrian Stephen beweerde daarom dat de sultan alleen gerechten mocht eten die op een bepaalde religieuze wijze waren bereid. De rest van het bezoek verliep zonder verdere incidenten, en de officieren van het schip namen zonder wantrouwen afscheid van de delegatie.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Een cartoon over de verkleedpartij.

Gevolgen

Een van de studenten, waarschijnlijk Horace zelf, lekte het verhaal en een foto van de vermomde studenten aan de pers. De streek zorgde voor veel ophef. Officieren van de Royal Navy werden op het matje geroepen bij het Britse parlement om uit te leggen hoe het mogelijk was dat een groepje studenten toegang kreeg tot de Dreadnought. Britse bladen grepen de gebeurtenis aan om de vloot en  matrozen belachelijk te maken met spotprentjes. Een aantal kranten vermeldden dat de nep-Ethiopiërs ‘Bunga-Bunga’ riepen tijdens hun bezoek. Hoewel dit niet waar was, vormde het de basis voor een populair liedje:

When I went on board a Dreadnought ship

I looked like a costermonger;

They said I was an Abyssinian prince

‘Cos I shouted ‘Bunga Bunga!’

Dit ging zo ver dat Adrian Stephen medelijden kreeg met de bemanning van de Dreadnought: ‘They treated us so delightfully while we were on board that I, for one, felt very uncomfortable at mocking, even in the friendliest spirit, such charming people.’

De studenten werden uiteindelijk niet gestraft, omdat ze technisch gezien geen regels hadden gebroken. Toch wist de Britse marine wraak te nemen. Officieren van de Royal Navy ontvoerden Horace en een andere student en sloegen hen met een stok op hun billen.

Ondanks de practical joke bleef de Royal Navy de nationale trots van Groot-Brittannië. Het schandaal bleef alleen de HMS Dreadnought achtervolgen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ramde het schip een Duitse onderzeeboot en bracht het deze tot zinken. Daarmee was de Dreadnought het eerste en enige schip van zijn klasse dat een onderzeeboot tot zinken had gebracht. De bemanning ontving veel telegrammen met felicitaties voor de prestatie. Eén grappenmaker stuurde slechts een kort bericht: BUNGA BUNGA.