In de Chinese media wordt momenteel verdacht weinig gescholden op Europa. En dat terwijl er juist zo’n mooie aanleiding is: 150 jaar geleden eindigde de Tweede Opiumoorlog.
Tot vorig jaar was het heel anders. Er ontstond een rel toen er achttiende-eeuwse beeldjes uit de collectie van Yves Saint Laurent werden geveild, die China als gestolen erfgoed beschouwde. Ook was er politieke kritiek uit Europa. Voor China voldoende om de bevolking te overstelpen met koloniale clichés. Nu er een economische crisis is en China en Europa elkaar hard nodig hebben, blijven alleen de schoolboeken trouw aan de antiwesterse propaganda.
‘In oktober 1860 legden de bandieten uit het Westen een oneerlijk verdrag op aan het corrupte Qing-bestuur. Om Europa te verrijken, moest het Chinese volk aan de opium,’ zo leren de geschiedenisboekjes. Londen dwong Peking namelijk de import van opium te legaliseren.
Opiaten werden al in de zeventiende eeuw China binnengebracht door ‘sluwe barbaren’, oftewel: Nederlanders. De VOC voorzag het keizerrijk van madak, een mengsel van tabak en opium. De Britten maakten er daarna serieuzer werk van. Na de Eerste Opiumoorlog (1839-1842) volgde een Tweede (1856-1860), bedoeld om China open te breken voor ‘Britse’ opium. Zo wilde Londen de nadelige handelbalans met China rechttrekken.
De gedwongen legalisering had grote binnenlandse gevolgen. Het duurde niet lang voor China meer opium verbouwde dan het importeerde. In 1906 werd de opiumindustrie officieel een staatsmonopolie. Dat resulteerde in krimpende volumes, hoge prijzen en geconcentreerde varianten zoals heroïne en morfine. De onderwereld begon er ook in te handelen en werd zo rijk en machtig.
De opiumhandelaren financierden in de jaren twintig en dertig de elkaar bestrijdende warlords. De Kwomintang van Tsjang Kai-sjek, tegenstander van de communisten, trok de handel naar zich toe. De Britse opiumimport was inmiddels ter ziele, maar Japan was een enthousiaste opvolger. Met drugswinsten kocht Japan de Chinese grondstoffen die voor zijn oorlogsmachine belangrijk waren.
In communistisch China is decennialang naar de Tweede Opiumoorlog en zijn gevolgen gewezen om Europa zwart te maken. Nu China economisch samenwerkt met het Westen heeft het geen behoefte meer oude koeien uit de sloot te halen. Met dank aan de crisis.
