Home Autobiografische schelmenroman

Autobiografische schelmenroman

  • Gepubliceerd op: 1 november 2021
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Jeroen Vullings
  • 2 minuten leestijd
Autobiografische schelmenroman

Chas Gerretsen was krokodillenjager, cowboy en soldaat. Maar ook een legendarische fotograaf. Hij noteerde zijn herinneringen in een wonderlijk boek.

Voluit heet hij Charles Arthur Gerretsen, geboren in 1943 in Groningen. Tijdens zijn eerste omzwervingen door Australië en de Verenigde Staten noemde hij zich ‘Tex’. Hij wilde leven ‘als in de film’ en die naam en de onafscheidelijke cowboyhoed moesten de indruk wekken dat hij een Amerikaan was. Voor wie de wereldberoemde fotograaf Chas Gerretsen niet kent, is zijn autobiografie een wonderlijke leeservaring. Hij maakte onder meer furore met de iconische staatsiefoto van de Chileense generaal Pinochet met zonnebril en neerhangende mondhoeken.

Het lijkt wel een schelmenroman. De ondertitel rept van een ‘avonturenverhaal’, en dat is het. Non-stop-avonturen van een bijna twee meter lange slungel die nergens lang over nadenkt, de wereld onbekommerd bereist, van meisje naar meisje, van werelddeel naar werelddeel. De geschiedenis vanaf de Tweede Wereldoorlog trekt zo spelenderwijs voorbij. In de tijd dat Nederlanders massaal naar Australië emigreren, wordt hij daar kortstondig krokodillenjager. In Amerika schopt hij het begin jaren zestig tot cowboy en soldaat, in Mexico eindigt hij als ongewenste vreemdeling. Allemaal kinderspel vergeleken met Gerretsens leven in Zuidoost-Azië, waar hij in de jaren zestig als hippie heen trok en bij toeval emplooi vond als freelance cameraman en oorlogsverslaggever. De oorlog in Vietnam en Cambodja vormde hem, daar kroop hij menigmaal door het oog van de naald – 25 van de 30 journalisten met wie hij samenwerkte, lieten daar het leven. Dat deel is het groteske en huiveringwekkende zwaartepunt. Het is merkbaar dat Gerretsen de rondspokende herinneringen aan toen probeert te bezweren door erover te schrijven. We lezen hoe een Amerikaanse aanvoerder van een Vietcong-groep in een wit uniform met een rode sjerp door Amerikaanse mariniers gedood werd. We lezen hoe in Laos een gibbon Gerretsen aanrandde. We lezen hoe hij zijn Rolex-horloge als pasmunt inzet, keer op keer.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Het is dan maar een kleine stap naar zijn latere werk als set-fotograaf voor Francis Ford Coppola’s film Apocalypse Now. Was dat een pro- of juist anti-oorlogsfilm? Geen van beide, zegt Gerretsen, de gekte en de drugs waren even alomtegenwoordig als in Vietnam. Maar er was een belangrijk verschil: ‘Apocalypse Now was de oorlog, maar zonder slachtoffers.’ Wat een leven, wat een boek.

–              Jeroen Vullings is criticus.

Het wonderbaarlijke en vreemde leven van Chas Gerretsen

Chas Gerretsen

331 p. Boom, € 24,50

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 11 - 2021

Nieuwste berichten

De heckrund was een Arisch fantasiedier 
De heckrund was een Arisch fantasiedier 
Artikel

De heckrund was een Arisch fantasiedier 

Ooit leefde in Europa de auroch, een uitgestorven oerrund. Nazi-topman Hermann Göring wilde het terugfokken, zodat de Duitsers er als echte Germanen op konden jagen. De opdracht daarvoor ging naar zoöloog Lutz Heck, die een ‘heckrund’ in elkaar knutselde.  Nu zouden ze toch wat beleven… Op Schorfheide in Brandenburg waande Hitlers tweede man Hermann Göring...

Lees meer
Hoogmoedige Chamberlain dacht dat hij met Hitler kon onderhandelen. Trump lijkt daarin op hem
Hoogmoedige Chamberlain dacht dat hij met Hitler kon onderhandelen. Trump lijkt daarin op hem
Artikel

Hoogmoedige Chamberlain dacht dat hij met Hitler kon onderhandelen. Trump lijkt daarin op hem

Neville Chamberlain dacht dat hij vrede kon kopen door Tsjecho-Slowakije uit te leveren aan Hitler. Hij was niet alleen naïef, maar ook hoogmoedig. Na een lange en succesvolle carrière in de Britse politiek negeerde Chamberlain de adviezen van anderen. Is Donald Trump de nieuwe Neville Chamberlain? De Britse krant The Guardian en andere media wierpen...

Lees meer
Joop den Uyl op campagne
Joop den Uyl op campagne
Recensie

Politieke partijen voeren extremer campagne

Sinds de Grondwet van 1848 moeten politici de kiezers voor hun beleid zien te winnen. Maar de manier waarop ze campagne voeren is nogal veranderd, zo toont De strijd om de stembus. De chique negentiende-eeuwse heren die nauwelijks moeite deden het electoraat te overtuigen, maakten steeds vaker plaats voor ware circusartiesten.   ‘Het feest van de...

Lees meer
Meer informatie Geromantiseerde voorstelling uit 1893 van een middeleeuws volksgericht.
Meer informatie Geromantiseerde voorstelling uit 1893 van een middeleeuws volksgericht.
Artikel

Vóór social media gebeurde public shaming via volksgerichten

Sarren en dreigen op sociale media heeft een bijzondere voorloper: de charivari. Tot in de jaren zeventig kenden dorpen in Nederland volksgerichten waarbij inwoners die zich niet aan de sociale normen hielden in het openbaar werden beschimpt. Of erger. Op vrijdagavond 10 november 1961 sneuvelde een ruit in de woning van Berta (48), een huisvrouw...

Lees meer