Home Steden waren ongezond voor middeleeuwse boeren 

Steden waren ongezond voor middeleeuwse boeren 

  • Gepubliceerd op: 16 jul 2025
  • Update 26 sep 2025
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed

Toen het huidige Nederland vanaf de late Middeleeuwen verstedelijkte, nam het aantal mensen met luchtwegproblemen toe. Niet alleen in de stad, maar ook op het platteland. Dat blijkt uit het proefschrift The air we breathe, waarop Maia Casna onlangs in Leiden promoveerde.

Casna onderzocht botten uit de periode 470-1850 op sporen van onder meer chronische ontsteking van de bijholten naast de neus en middenoorontsteking. Die sporen namen toe in de tijd, samen met het percentage van de bevolking dat in steden woonde.  

In de steden zelf lag dat redelijk voor de hand, omdat een belangrijk deel van de bewoners er in ongezonde omstandigheden leefde en werkte. Maar ook buiten de stadsmuren gingen de luchtwegen van mensen achteruit. Volgens Casna kwam dat waarschijnlijk doordat de landbouw intensiever werd. Een grotere stedelijke bevolking betekende meer vraag naar voedsel en dus produceerden boeren meer. De intensievere teelt ging ten koste van de luchtkwaliteit in hun omgeving, waardoor ze meer ontstekingen kregen.  

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 7/8 - 2025

Dossier Middeleeuwen

Middeleeuwse monnik drinkt stiekem bier
Middeleeuwse monnik drinkt stiekem bier
Interview

Middeleeuwers dronken bier, want water was voor dieren

‘We kunnen beter bier drinken, net als in de Middeleeuwen,’ grapten Utrechters toen hun kraanwater ondrinkbaar werd door besmetting met een bacterie. In de Middeleeuwen dronken iedereen inderdaad bier, zegt historicus Leendert Alberts. Dat had niet met vervuild water, maar met status te maken. Vóór 1600 hadden inwoners van de Lage Landen weinig andere keuze...

Lees meer
Limburgs Museum prikt mythe over Bourgondiërs door
Limburgs Museum prikt mythe over Bourgondiërs door
Reportage

Limburgs Museum prikt mythe over Bourgondiërs door

Limburgers pronken graag met hun imago van Bourgondische levensgenieters. Maar wie waren de échte Bourgondiërs die in de Late Middeleeuwen hun stempel drukten op de Nederlanden? Dat is te zien in het Limburgs Museum. Het toont met unieke bruiklenen uit nationale en internationale collecties de geschiedenis van drie generaties Bourgondische hertogen. ‘Het waren de aartsvaders...

Lees meer
Teutoonse ridders strijden met Litouwers
Teutoonse ridders strijden met Litouwers
Artikel

De Duitse Orde voert een kruistocht tegen Baltische heidenen

In het noorden van Polen heersten in de dertiende eeuw de ridders van de Duitse Orde. Ze begonnen een kruistocht tegen de heidense Pruzzen. Vanuit heel Europa stroomden avonturiers toe om te helpen bij de verspreiding van het christendom in het Oostzeegebied. Wie vanuit de Poolse havenstad Gdansk met de auto of trein in Malbork...

Lees meer
Lodewijk de Vrome verdeelt de verdeling van zijn Karolingische Rijk onder zijn drie zonen
Lodewijk de Vrome verdeelt de verdeling van zijn Karolingische Rijk onder zijn drie zonen
Artikel

Familieruzie splijt het rijk van Karel de Grote

Keizer Karel de Grote liet zijn familie in 814 een immens rijk na. Maar door conflicten tussen zijn zoon en kleinzoons viel het in drie delen uiteen. De gevolgen ervan zouden Europa nog eeuwenlang verscheuren.  Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met...

Lees meer
Loginmenu afsluiten