Los nummer ƒ 38, 55. Telefoon: 020-6685866
Het jaarboek voor vrouwengeschiedenis (21-2001) gaat over migratie en vrouwen. Met migratie heb ik niets, met vrouwen alles. Onder invloed van de ‘multiculturele samenleving’ heeft migratiegeschiedenis een hoge vlucht genomen. De migratiehistorici doen al decennia hun best om aan te tonen dat vier eeuwen migratie Nederland heeft verrijkt. Ik geloof het graag. De komst van buitenlanders heeft mij echter altijd koud gelaten. Behalve de komst van buitenlandse vrouwen, in het bijzonder Marokkaanse vrouwen. Als male chauvinist pig kijk ik al jaren mijn ogen uit naar die prachtige schoonheden.
Lezing van het jaarboek leert dat ik niet de enige ben die door buitenlandse sekse wordt bekoord. In haar artikel ‘Seksueel vreemdelingenverkeer’ maakt historica Geertje Mak duidelijk dat Nederlandse vrouwen in Overijssel in de jaren vijftig en zestig begerend hun oog lieten vallen op Spaanse en Italiaanse gastarbeiders. Mak interviewde een Spanjaard, die nu nog onthutst is over de directe benadering van Nederlandse vrouwen: ‘Dansen, een kusje, dat ging in die tijd gemakkelijk. Ik kwam uit een land waar je vele stappen moet doen om een keer gearmd met een meisje te mogen lopen. En hier kon je binnen vijf minuten een kus aan een meisje geven!’
Nederlandse jongens zagen het succes van de buitenlanders met lede ogen aan. In september 1961 kwam het tot rellen die de landelijke pers haalden en zelfs in het kabinet werden besproken. Socioloog Kees Groenendijk, die eerder onderzoek verrichtte naar de onlusten, zocht de oorzaak in de betere arbeidsvoorwaarden die de gastarbeiders zouden genieten. Mak maakt aannemelijk dat seksuele jaloezie een minstens even belangrijke aanleiding voor de rellen was.
Minder fraai en zelfs ronduit schandalig is de bijdrage van Elsbeth Etty aan dit verder uitstekende jaarboek. Ze keert zich tegen Paul Scheffer, die op 29 januari 2000 in NRC Handelsblad zijn roemruchte artikel ‘Het multiculturele drama’ publiceerde. Daarin liet hij zich kritisch uit over de gebrekkige integratie van buitenlanders. Etty ziet daarentegen geen probleem. Ze voorspelt dat de integratie van buitenlanders net zo zal verlopen als de integratie van vrouwen in Nederland. Die waren honderd jaar geleden ook achtergesteld en gediscrimineerd. Nu zijn ze geëmancipeerd. Zo zal het volgens Etty over honderd jaar ook met buitenlanders zijn.
Die redenering raakt kant noch wal. Etty vergelijkt appels met peren. Alsof Nederlandse vrouwen niet al de taal en cultuur kenden, alsof Nederlandse vrouwen niet al volop deel uitmaakten van de samenleving. Buitenlanders kennen vaak taal noch cultuur en worden in Nederland doorgaans met veel meer argwaan bekeken dan destijds autochtone vrouwen.
Tenslotte pleit Etty voor ‘tolerantie, tolerantie en nog eens tolerantie’, waarbij ze zich afzet tegen de ‘reactionaire’ socioloog J.A.A. van Doorn, die zo zijn bedenkingen heeft over de multiculturele samenleving. Dat is haar goed recht. Maar het is wrang Etty tolerantie te zien bepleiten tegenover dezelfde socioloog die in 1990 zo laaghartig door de ‘tolerante’ Etty werd weggewerkt bij NRC Handelsblad, omdat hij kritiek uitoefende op joodse journalisten in Nederland die te positief over Israël zouden schrijven. Etty had die mening ook gewoon kunnen bestrijden. Maar nee, Van Doorn moest ontslagen worden, vond onze ‘tolerante’ dame.
