Een fototentoonstelling over de wederopbouwwijk, een boek over beroemde plaatsgenoten – in heel Nederland houden mensen, archieven en verenigingen zich bezig met de plaatselijke historie. Hun initiatieven komen hier aan bod. Deze maand: een historische musical ter gelegenheid van 650 jaar Weesp.
In het Noord-Hollandse Weesp hangen de vlaggen uit. Precies 650 jaar geleden, op 20 mei 1355, verleende de graaf van Holland, Willem V van Beieren (1333-1389), de nederzetting stadsrechten. Dat diezelfde Willem V enige tijd later krankzinnig werd, doet aan de politieke wijsheid van zijn beslissing niets af. Het handelsstadje ‘Wesop’ aan de Vecht, gelegen in het toenmalige grensgebied tussen Utrecht en Holland, was nu definitief aan Holland gebonden. De Weespers zelf profiteerden uiteraard ook: zij kregen een eigen bestuur, eigen rechtspraak en eigen rechters.
650 jaar later is Weesp een welvarend stadje met keurige grachtjes, middeleeuwse straatjes en de Vecht, waaraan door de drukke pleziervaart blijkbaar nog flink wat geld te verdienen valt – de terrassen zitten op deze zonnige lentedag propvol keuvelende gasten. En als we Niek de Kruif (50), historicus, tekstschrijver en onderwijskundige, moeten geloven, zouden ze het weleens over de historische musical kunnen hebben, waarvan de laatste voorstelling zojuist met groot succes is opgevoerd.
De Kruif vormt samen met tekstschrijver Gerard van Midden en componist Gerard van Amstel een artistiek trio, dat al zeven musicals op zijn naam heeft staan. Toen zij vernamen dat de gemeente Weesp de viering van ‘650 jaar Weesp’ groots wilde aanpakken, en de burgemeester zich liet ontvallen speciale aandacht aan de geschiedenis van Weesp te willen besteden, brachten zij zelf het idee van een ‘historische musical’ naar voren.
De Kruif nam de historische basis van het stuk voor zijn rekening. ‘Stadsarchivaris Ida Kemperman hielp me met prachtige details en een hoop leeswerk.’ Na een halfjaar research had hij zoveel materiaal dat hij wel een televisieserie had kunnen schrijven. Op basis van de leukste fragmenten schreef hij tijdens de zomervakantie een eerste versie. Daarna ging collega Van Midden er ‘met de stofkam’ doorheen en voegde zijn eigen teksten toe. Van Amstel componeerde tot slot de muziek en was nauw betrokken bij de eigenlijke productie, waaraan in totaal 175 mensen anderhalf jaar meewerkten.
‘Wat me fascineerde in de Weesper geschiedenis,’ vertelt De Kruif, ‘waren de brandschatting en plundering ten tijde van Karel van Gelre.’ De beruchte roofridder deed Weesp aan in 1507. In de musical spreekt hij vanaf een houten paard de toeschouwers toe: ‘En jullie vrouwen van Weesp – als jullie knap zijn, heb je niets te vrezen. Jullie rijgen we ook, maar aan een ander spit!’
Hierop volgt het lied ‘Een moordvak!’, waarin de roofridders gezamenlijk hun professie bezingen: ‘Wat een wijven! Geile lijven. ‘K zat zo lang al op zwart zaad. ‘K kan niet wachten met verkrachten. ‘K voeg het woord nu bij de daad. Speer omhoog en dan ten aanval. Ruk nu uit, het sein is daar. Neem die vette sloerie-sletten. Kom, de schatten liggen klaar!’
Maar de musical bestaat niet alleen uit liederlijkheid en ellende. Zo worden in de scène over de zestiende eeuw de liederen ‘Het leven is licht’ en ‘Loflied op het water’ voorgedragen. De economische bloei van de Gouden Eeuw beroerde ook Weesp, dat toentertijd bekendheid genoot als het ‘Spa van het Noorden’. Het relatief schone Vecht-water werd verkocht aan de bierbrouwerijen in Amsterdam.
Duitse landarbeiders en hugenoten vestigden zich in Weesp. De eersten waren straatarm en gingen geleidelijk op in de bevolking; de tweede groep vormde een afzijdige elite, die niettemin toetrad tot het bestuur van de stad en zelfs burgemeesters leverde. De Franse vluchtelingen bewezen zo dat je echt niet sociaal hoeft te integreren om een succesvol allochtoon te zijn: als je maar geld hebt en toegang tot de macht.
In ‘La ballade de grandeur’ wordt dit zo verwoord: ‘Wij hugenoten hebben hier genoten. De bovenlaag van Weesp, dat waren wij! Wij hebben hier nooit onze neus gestoten. Wij hadden geld en goud en heerschappij.’
Voor het volledige programma van het feestjaar zie www.weesp650jaar.nl. Over de musical: www.musical-weesp.nl. Ter gelegenheid van het jubileumjaar verscheen ook een boek over de geschiedenis van Weesp: Weesp. 650 jaar stad door Ida Kemperman en Aukje Zondergeld-Hamer. Enter Weesp, euro 27,50.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
