Home PELICAN BAY

PELICAN BAY

  • Gepubliceerd op: 11 oktober 2002
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Gert Oostindie
  • 2 minuten leestijd

413 p. Augustus, euro 24,95


Onze koloniale geschiedenis in `de West’, en dus ook de slavernij, komt een beetje uit de schaduw van `Oost-Indië’. Aan de Nederlandse letterkunde ging de slavernij vrijwel voorbij, vroege uitzonderingen als Albert Helman en Theun de Vries en het recente succes van Cynthia McLeod daargelaten. Maar nu is er dan Nelleke Noordervliets Pelican Bay. De roman speelt zich voornamelijk af op een Engelstalig Caraïbisch eiland, maar de hoofdrolspelers – een Zeeuwse slavenhouder en een hedendaags schrijfster – zijn Nederlanders.
        De pers heeft onvriendelijk geoordeeld over de literaire kwaliteiten van Pelican Bay, dat overigens aanmerkelijk beter leest dan is gesuggereerd. Hoe zit het met de historische betrouwbaarheid? Achter in het boek staat een flinke literatuurlijst, die duidelijk moet maken dat Noordervliet weet waar ze het over heeft. Dat is ook zo, al etaleert ze die kennis af en toe te nadrukkelijk. Alsof die ene roman de argeloze lezer meteen alles over de slavernij duidelijk moet maken, én alles over de hedendaagse Caraïben – zwanger van het verleden en vol drugs, corruptie en wellust.
        Interraciale begeerte en seks vormen een rode draad in het boek. Vergeefs verboden de autoriteiten aanvankelijk, op vreselijke straffen, de `vleeschelijke conversatie’ tussen vrijen en slaven. Seksuele relaties waren er altijd, variërend van verkrachting tot sporadische romances. Vrijwel altijd tussen witte mannen en zwarte of gekleurde vrouwen; het omgekeerde was vrijwel ondenkbaar en riep heftige reacties op.
        Toch is dat gegeven de onwaarschijnlijke kern van Noordervliets whodunnit: de moord op de begeerde blanke vrouw, begaan door een van haar minnaars, de Zeeuw of zijn zwarte slaaf. Literair een mooi gegeven, historisch onwaarschijnlijk. Parallel aan deze geschiedenis loopt het verhaal van het mislukken van het onderzoek ernaar, uitgevoerd door een witte vrouw met hedendaagse hang-ups, die prompt ook een onstuimige relatie krijgt met een local. Tja, de hete Caraïben.
        `Klopt’ het verder, historisch? Het is allemaal goed uitgezocht, het verleden misschien beter dan het heden. Wanneer Noordervliet de gruwelijke bestraffing van de leiders van een slavenopstand in Pelican Bay vrijwel overschrijft uit archivalia over de Curaçaose slavenopstand van 1795, komt de slavernij heel dichtbij.

Gert Oostindie is directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde te Leiden en is gespecialiseerd in de geschiedenis van de slavernij.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer