Veenhuizen, met drie gevangenissen hét detentiedorp van Nederland, heeft een nieuw Gevangenismuseum. Het laat zien dat ook onze opvattingen over het strafsysteem in de loop der jaren veranderd.
Waardering: 8
Bij binnenkomst zit u gelijk vast. Twee minuten lang wordt u opgesloten in een nagebouwde gevangenissluis met projecties van recente journaalbeelden. Het is duidelijk: het Gevangenismuseum is een themamuseum. Er is daarom niet alleen aandacht voor het verleden, maar dat is zeker geen kritiek.
De eerste zalen zijn gewijd aan de geschiedenis van het gevangeniswezen in Nederland. Het oude strafrechtsysteem wordt belicht, de rasp- en spinhuizen komen aan bod, en verder is het vooral beleven en ervaren in de prettig vormgegeven zalen. U luistert er naar verhalen van oude criminelen, voelt even wat het is om handboeien om te hebben en ruikt aan het cachot.
In vitrines staan martelwerktuigen die de herkomst van oude uitdrukkingen tastbaar maken. Er is het blok aan het been, de duimschroef kan worden aangedraaid, en een brandmerk met het stadswapen behoort tot de collectie.
In de overige zalen wordt het gevangenisleven belicht vanuit nieuwere invalshoeken. Er zijn een een nagebouwde rechtbank, een model van een koepelgevangenis op schaal, een tentoonstelling met kunstwerken van gedetineerden. Het museum wil de bezoeker betrekken bij huidige discussies rondom het gevangenisleven. Met een druk op de knop kunt u uw mening geven over stellingen als: ‘Gevangenisstraf maakt van de gevangene geen beter mens.’
De locatie van het museum is prachtig. Veenhuizen is met drie gevangenissen hét detentiedorp van Nederland. In de negentiende eeuw zijn hier in het onontgonnen veengebied drie gestichten gebouwd voor landlopers, bedelaars en wezen. Het carrévormige museumgebouw is het ‘Tweede Gesticht’, wat de aanwezigheid van een apotheek in het museum verklaart.
Het Gevangenismuseum belicht het Nederlandse gevangenisleven veelzijdig en verfrissend. Ons strafsysteem is in de loop der eeuwen veranderd; het museum laat zien dat ook onze meningen erover veranderd zijn. Het prikkelt om na te denken en is daarom zeker een ommetje naar Drenthe waard.
Gevangenismuseum Oude Gracht 1, Veenhuizen. Open: 1 april t/m 30 september, di-zo 11-17 uur. Info: 0592-38 82 64 of www.gevangenismuseum.nl
Dit artikel is exclusief voor abonnees
