Home Een altijd lastig eiland

Een altijd lastig eiland

  • Gepubliceerd op: 08 nov 2011
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bas Verbeek

In 1948 doodden Zuid-Koreaanse soldaten op het eiland Jeju tienduizenden landgenoten die werden verdacht van communistische sympathieën. In een recent dispuut tussen de regering in Seoul en eilandbewoners worden zij op pijnlijke wijze aan die zwarte geschiedenis herinnerd.

‘Pro-Noord-Koreaanse linkse activisten’ en ‘commies’ – zo noemen parlementsleden van de regerende conservatieve partij in Seoul een groep activisten op Jeju die strijdt tegen de komst van een nieuwe marinebasis. De regering heeft afgelopen augustus een demonstratieverbod afgekondigd en oproerpolitie naar het eiland gestuurd.

De komst van de politietroepen doet veel eilandbewoners denken aan de voorgeschiedenis van het bloedbad in 1948. De toenmalige president Rhee Syngman had de oorlog verklaard aan iedereen die sympathie had voor de communisten in Noord-Korea. Op 3 april raakten bewoners van Jeju slaags met de politie, nadat een agent een schot had gelost tijdens een massale herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Het incident leidde tot een opstand onder aanvoering van de communistische partij.

Seoul stuurde ongeveer 3000 soldaten naar Jeju. Syngman gaf hun een radicale boodschap mee: alles wat tegen ons is, ruikt naar communisme en moet worden uitgeroeid. Het gevolg was dat het leger 70 procent van de dorpen op Jeju platbrandde. Volgens een ruwe schatting werden er 30.000 eilanders gedood.

In Zuid-Korea was het vijftig jaar lang taboe om openlijk over de ‘3 april-moorden’ te spreken. Wie het toch deed, kon worden opgesloten en gemarteld. Pas in 2003 bood president Roh Mu-hyeon namens de staat excuses aan voor het bloedbad. Een officiële commissie begon in 2005 aan een diepgravend onderzoek naar de moorden op linkse activisten in heel Zuid-Korea, in het bijzonder die op Jeju. Na het onderzoek doopte de president Jeju tot ‘eiland van de vrede’.

Nu, vier jaar later, is Jeju opnieuw allesbehalve vredig. Volgens de regering is de nieuwe marinebasis nodig om de dreiging vanuit Noord-Korea het hoofd te bieden. Zij is vastbesloten zich niet te laten hinderen door het lokale protest. Sympathie voor het communisme is anno 2011 nog steeds bij wet verboden.

Bas Verbeek is correspondent in Seoul.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer