Brieven

Papoea’s

Gerard Mulder mist in zijn column over de Papoea’s (Historisch Nieuwsblad 2000/6) net de pointe. Nederland wilde Nieuw-Guinea bij de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië gewoon blijven koloniseren, of beter: laten koloniseren. Het was de bedoeling dat het een nieuw vaderland zou worden voor de Indische Nederlanders die weg wilden uit Indonesië, uit angst voor Soekarno maar vooral omdat ze hun machtspositie ten opzichte van de ‘inlanders’ van weleer zouden verliezen. In Nederland waren zij niet welkom. Dit kolonisatieproject mislukte grandioos toen enkele kwartiermakers merkten waar ze terecht zouden komen.
        Daarna moest Nieuw-Guinea Nederlands blijven als voorpost van het vrije Westen in de strijd tegen het oprukkend communisme in Azië. Weer werden de Papoea’s voor westerse doeleinden gekoloniseerd. Pas toen de Amerikanen Nieuw-Guinea daar niet (meer) voor nodig hadden, kwam het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea’s in beeld.
        In de praktijk kwam dit erop neer dat enkele Papoea’s een positie kregen die vergelijkbaar was met die van de Indo-Europeanen in Nederlands-Indië. Deze poging Nieuw- Guinea als een soort vazalstaat binnen een ‘gemenebest’ van Nederland te houden mislukte door internationale druk, net als bij de dekolonisatie van Indonesië. Als er dus sprake zou zijn van een ‘Hollandse ereschuld’, dan is die er niet vanwege het negeren van dat zogenaamde zelfbeschikkingsrecht, maar omdat Nederland Nieuw-Guinea wilde blijven koloniseren.
Johan S. Wijne

Travestiet

In de rubriek ‘Over geschiedenis gesproken’ (Historisch Nieuwsblad 2000/5) stond een erg domme opmerking van een mevrouw die meent dat allochtonen denken dat een pastoor in een cartoon uit de jaren dertig een travestiet is.
        Deze mevrouw woont vast en zeker niet in de grote stad, want dáár denken allochtonen helemaal niet dat mannen in lange jurken travestieten zijn. En wel om twee redenen: travestieten in de grote stad dragen leuke korte rokjes én, wellicht nog belangrijker: ze denken dat deze pastoor een imam is.
        Want dat zijn de enige mannen in de moderne grote stad die net zulke saaie jurken dragen als pastoors in de jaren dertig.
Willem Melching

Willem I

In de recensie van Nederland 1780-1914 (Historisch Nieuwsblad 2000/6) vermeldt Johan de Vries de opmerking van de schrijvers over het ontbreken van een ‘goede’ biografie van koning Willem I, zonder hier verder op in te gaan. Ik wijs u op het werk van J.G. Kikkert, Geld, Macht, Eer. Willem I, Koning der Nederlanders en Belgen, 1772-1843. Niet alleen uit de ondertitel maar ook uit hoofdstukken als ‘Jeugd’, ‘Koning’, ‘Koopman’ of ‘Familieperikelen’ blijkt dat het hier om een biografie gaat. Of het een ‘goede’ is moeten lezers en deskundigen maar uitmaken: informatief is hij zeker.
M. Ooms

Spoetnik

Als aanvulling op de column ‘Spoetnik’ van Mirjam Prenger (Historisch Nieuwsblad 2000/5) het volgende. Niet alleen de historische beelden van Neil Armstrong, die zijn trapje afstuitert naar de maanbodem, staan in ons geheugen gegrift, maar vooral ook zijn historische vergissing bij het uitspreken van de ongetwijfeld grondig voorbereide ‘eerste menselijke woorden op de maan’. Hij stamelde namelijk niet That’s one small step for a man, one giant leap for mankind – zoals de bedoeling was – maar That’s one small step for man, one giant leap for mankind, dus zonder lidwoord voor man. Dat maakte deze eerste op de maan uitgesproken zin al meteen tot onzin, want man en mankind betekenen allebei mensheid. Zie voor meer van dergelijke ‘misverstanden’ het goed geschreven boekje van Hans van Maanen, Kleine encyclopedie van misvattingen, Amsterdam-Meppel 1997.
Sanderijn Kiel