SER-voorzitter Mariëtte Hamer won onlangs de Joke Smit-prijs, onder meer voor haar succesvolle inspanningen voor een quotum voor topvrouwen. Ze werd geïnspireerd door dichteres en socialiste Henriëtte Roland Holst (1869-1952), die ze bewondert om haar passie, talenten en doorzettingsvermogen.
Wanneer maakte u kennis met Henriëtte Roland Holst?
‘Haar literaire werk ken ik uit mijn jeugd. Maar door de prachtige biografie van Elsbeth Etty ben ik door haar gefascineerd geraakt. Op een Franse camping in 1997 las ik Liefde is heel het leven niet in één adem uit. In deze periode solliciteerde ik naar een plek op de Tweede Kamerlijst van de PvdA. Het was een jaar voor de geboorte van mijn dochter – de vader moest ik toen nog leren kennen. Na het lezen van de biografie is mijn eigen leven in een stroomversnelling geraakt. Misschien is het boek me daarom nog meer bijgebleven.’
Mariëtte Hamer
Wat raakte u zo?
‘Henriettes passievolle en gedreven, maar helaas soms ook eenzame leven. Haar liefde voor politiek, cultuur en literatuur trof me direct. Maar ook haar doorzettingsvermogen om na teleurstellingen toch steeds weer op te staan en door te vechten voor haar idealen.’
Is zij voor u een inspiratiebron?
‘Neem alleen al haar prachtige formuleringen. Ze is in staat om in enkele zinnen de kern van de arbeiders- en vrouwenstrijd zo te verwoorden dat het je altijd bijblijft.’
Bewonderenswaardig?
‘Uit haar levensverhaal zijn veel lessen te leren over hoe je effectief kunt zijn in de politiek. Bondgenoten zijn daarin heel belangrijk. Ze zocht steeds naar nieuwe, ook als ze weer ergens uit een werkgroep of bestuur was gezet. Roland Holst had de moed tegen SDAP-voorman Troelstra en de partijleiding in te gaan als ze vond dat die in strijd met haar idealen handelden. Ze was een van de eerste politiek actieve vrouwen en heeft daarin echt moeten pionieren.’
Had ze ook tekortkomingen?
‘Soms was ze zo fanatiek dat ze haar omgeving vergat. Het is heel belangrijk dat je naast je inspanningen tijd vrijmaakt om te ontspannen. Maar ze was heel streng voor zichzelf, leed aan depressies en kon moeilijk ontladen. Tot haar verdriet bleef haar huwelijk met beeldend kunstenaar Richard Roland Holst kinderloos. Dat droeg ook niet bij tot haar levensgeluk.’
Ziet u parallellen met uw eigen leven?
‘Toen ik las over de strijd die ze voor vrouwenrechten voerde in de SDAP, zat ik in het dagelijks bestuur van de PvdA. Intern voerde ook ik veel discussie over emancipatie. Dit leidde onder meer tot de “om-en-om”-kandidatenlijst die de PvdA nog steeds kent. Onlangs heeft de Tweede Kamer ingestemd met ons SER-advies voor het ingroeiquotum voor vrouwen in de raden van commissarissen. Een stap op weg naar wat gewoon zou moeten zijn: dat vrouwen hun talent kunnen inzetten zoals ook mannen dat doen. Daar droomde Roland Holst van.’
Alies Pegtel is historicus en journalist.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
