Home 1688. EEN JAAR IN DE WERELDGESCHIEDENIS door John E. Wills

1688. EEN JAAR IN DE WERELDGESCHIEDENIS door John E. Wills

  • Gepubliceerd op: 22 oktober 2001
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Luuc Kooijmans
  • 2 minuten leestijd

355 p. Ambo-Anthos, ƒ 49,90


Welke gebeurtenissen vonden plaats in 1688? In onze contreien is het meest waarschijnlijke antwoord op die vraag: de Glorious Revolution – de omwenteling waarin de Hollandse stadhouder Willem III zijn schoonvader verjoeg en werd uitgeroepen tot koning van Engeland. Troepen van Lodewijk XIV waren kort daarvoor het Rijnland en de Palts binnengevallen, waarmee ze de Negenjarige Oorlog ontketenden. John Locke verbleef in Rotterdam en correspondeerde over zijn Essay concerning Human Understanding. Dat was de handboekstof die dat jaar opleverde. Verder werd in Versailles het Grand Trianon gebouwd. Peter de Grote begon zich te verdiepen in scheepsbouw, en Bitter’s bruid arriveerde in Holland.
        Maar weinig Europeanen wisten wat er op hetzelfde moment in andere delen van de wereld geschiedde, en veel van die gebeurtenissen zijn in het westen obscuur gebleven. Maar John Wills, een specialist in de geschiedenis van de betrekkingen tussen Europa en China, heeft er verscheidene getraceerd. In Beijing stierf pater Verbiest, die daar als missionaris mocht blijven omdat hij de keizer van China had onderwezen in astronomie en wiskunde. De Engelse avonturier William Dampier maakte kennis met de aborigines. Hij vond dat ze dikke drankneuzen hadden en het viel hem op dat bij de mannen geen baardgroei viel te bespeuren.
        In 1688 wordt veel aandacht besteed aan wat er buiten Europa gebeurde, al bestond het jaar als zodanig in grote delen van de wereld eigenlijk niet. Vaak zijn de verhalen ontleend aan getuigenissen van Europese ontdekkingsreizigers, handelaars en missionarissen. Maar daarnaast komen ook autochtonen aan het woord, zoals de Japanse auteur Ihara Saikaku die schreef: ‘hoewel vaders en moeders ons het leven schenken, is het alleen het geld dat het leven in stand houdt.’
        1688 is een bewonderenswaardig veelzijdig boek, dat de geschiedenis van alle continenten omspant en zeer diverse onderwerpen behandelt. Gebeurtenissen uit 1688 vormen steeds de aanleiding voor nadere beschouwingen, die soms verscheidene eeuwen omvatten zodat het boek enigszins het karakter van een wereldgeschiedenis heeft gekregen. Toch is het ophangen van een wereldgeschiedenis aan een serie getuigenissen over gelijktijdige gebeurtenissen niet veel meer dan een interessant concept gebleven. De lezer komt op veel terreinen, maar net als het interessant gaat worden verschuift het perspectief weer – als in een bundel korte verhalen.

Luuc Kooijmans is auteur van het boek ‘Liefde in opdracht. Het hofleven van Willem Frederik van Nassau’.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer