Een toneelstuk uit de zeventiende eeuw
Eigenlijk wisten historici tot voor kort maar heel weinig over de uitvoering van toneelstukken uit de zeventiende eeuw. Er zijn geen gedrukte teksten van bijvoorbeeld Vondel of Shakespeare bekend met hun regieaanwijzingen erin. Het blijft ook gissen wat toneelregisseurs uit die tijd hun acteurs lieten doen, omdat er tot voor kort geen regieaantekeningen van toneelstukken bekend waren.
Maar toen kwam er een paar jaar geleden in een archief in het Belgische Sint-Niklaas een unieke tekst boven water met aantekeningen over de uitvoering van een toneelstuk dat een ware zeventiende-eeuwse toneelkaskraker zou blijken: De stantvastige Genoveva. Deze publiekslieveling van de nu vergeten schrijver Anthonius Wouthers stond van 1666 tot 1792 op het repertoire van de Amsterdamse Schouwburg en werd talloze malen opgevoerd met acteurs, een koor en ballet.
Al in 1664 zette een groep rederijkers uit Sint-Niklaas dit stuk op de planken, en door hun regienotities krijgen we voor het eerst een kijkje in de gereedschapskist van een zeventiende-eeuws theatergezelschap. Hoe zou het eruitgezien hebben, en wat maakte het aantrekkelijk voor een groot publiek?
Imre Besanger, historicus en artistiek leider van theatergroep Kwast, vertelt iets over de herkomst van de tekst en het theaterleven uit die tijd. Daarna gaat hij samen met acteurs van theatergezelschap Kwast in een open repetitie aan de slag. De acteurs spelen een paar scenes voor uit De stantvastige Genoveva en de regisseur stuurt de acteurs live aan volgens de historische instructies. Zo bieden ze een kijkje in de keuken van vroegmodern toneel en brengen ze het theaterverleden en het amusement van toen een beetje dichterbij.
Doctoraatsstudente Sofie Moors van de Universiteit Antwerpen deed uitvoerig onderzoek naar deze voorstelling en publiceerde hierover verscheidene wetenschappelijke artikelen, Ze reconstrueerde onder meer een mogelijke opvoering van Genoveva in Sint-Niklaas. Haar historisch onderzoek dient als leidraad om die opvoering nu te reconstrueren.
Imre Besanger is historicus, theatermaker en oprichter van Theater Kwast. Als artistiek leider wil hij Nederlandstalig Renaissance- en Baroktoneel terugbrengen op de Nederlandse podia. Sinds 2018 zet Theater Kwast in Amsterdam de eeuwenoude theatertraditie voor om met nieuwjaar Vondels Gijsbreght van Aemstel op te voeren.
