De macht van de Amerikaanse president

Het Amerikaanse presidentschap wordt wel het machtigste ambt ter wereld genoemd. Maar hoe machtig is het werkelijk? Hoe steekt dit instituut in elkaar en hoe heeft het zich in de loop der tijd ontwikkeld tot het ambt zoals we het nu kennen? En kan de Amerikaanse grondwet een tweede presidentschap van Trump overleven?

Frans Verhagen beschouwt tijdens zijn lezing de uitvoerende macht van de president in relatie tot de twee andere poten van de trias politica, die hem in principe moeten begrenzen. Wat is de invloed van een  polariserend en vijandig Congres en een Supreme Court met een eigen agenda? Een andere begrenzing aan de presidentiële invloed is de federale inrichting van de Verenigde Staten, met staten die een eigen machtspositie hebben. Maar werken die vangrails nog?

Daarnaast heeft Verhagen aandacht voor de ontstaansgeschiedenis van het bekende kiesmannensysteem als erfenis van de Founding Fathers. Door compromissen uit de achttiende eeuw zijn kleine staten nu oververtegenwoordigd bij de presidentsverkiezingen en in het Congres. Terwijl Alexis de Tocqueville faam verwierf met zijn zorg over een ‘terreur van de meerderheid’, dreigt in Amerika een terreur van de minderheid. Zijn er alternatieven? En hoe zou dat werken?

Met dat zicht op de historische bouwstenen van Amerika kijkt Verhagen  hoe verschillend vroegere presidenten met deze macht zijn omgegaan. En natuurlijk wordt er vooruitgekeken naar de verkiezingen van november en de uitdagingen waar de Amerikaanse democratie voor staat.

Frans Verhagen is journalist en publicist en  houdt zich vooral bezig met de Verenigde Staten, haar samenleving en geschiedenis, en actuele politiek. Hij schreef boeken over onder andere de Founding Fathers, de Roosevelts en de Kennedy’s en houdt vrijwel dagelijks een blog bij over de nieuwste ontwikkelingen aan de andere kant van de Atlantische Oceaan.

Openingsafbeelding: Trump houdt een campagnetoespraak. Bron: Wikimedia Commons/Gage Skidmore