Home ​Een andere naam voor de Coentunnel: respectvol of geschiedvervalsing?

​Een andere naam voor de Coentunnel: respectvol of geschiedvervalsing?

  • Gepubliceerd op: 7 november 2017
  • Laatste update 04 apr 2023
  • Auteur:
    Key Tengeler
  • 3 minuten leestijd
​Een andere naam voor de Coentunnel: respectvol of geschiedvervalsing?

Was Jan Pieterszoon Coen een held of en schurk? Moeten we hem eren met een tunnel die zijn naam draagt? In het Amsterdamse debatcentrum De Rode Hoed kwamen 6 november 2017 diverse sprekers bijeen om over deze kwesties in debat te gaan. Deze avond was ook de aanleiding voor de lezersenquête van Historisch Nieuwsblad over beelden van omstreden historische helden. De hoofdvraag luidde: is het tijd voor een nieuwe Beeldenstorm?

Een overweldigende meerderheid van de lezers van Historisch Nieuwsblad vindt niet dat standbeelden van omstreden historische helden verwijderd moeten worden. Klik hier voor alle resultaten van deze enquête.

Hoofdcasus tijdens deze debatavond was de Coentunnel. Deze is vernoemd naar Jan Pieterszoon Coen, de zeventiende-eeuwse gouverneur-generaal van de VOC. Hij behaalde grote successen voor de toen nog jonge Republiek, maar die gingen gepaard met de moord op bijna vijftienduizend inwoners van de Banda-eilanden. Was hij een held of een schurk? Moeten we hem eren met een tunnel of kunnen we dat beter laten, uit respect voor zijn slachtoffers?

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.

Tekst loopt door onder afbeelding

Annemarie Lavèn presenteert de cijfers van de enquête van Historisch Nieuwsblad

De avond wisselde korte presentaties van sprekers af met een panel, dat reflecteerde op de presentaties en vragen beantwoordde uit de zaal. Schrijver en programmamaker Bahram Sadeghi was de moderator en hij legde iedereen het vuur aan de schenen. Hij begon met een inventarisatie in de zaal: wie vindt dat de Coentunnel een andere naam moet krijgen? Zijn publiek durfde veelal nog geen oordeel te vellen. Sadeghi hoopte aan het eind van de avond een ‘kleine rimpeling’ teweeg te brengen in hun gedachten.

De van oorsprong Zuid-Afrikaanse historicus Laura Isherwood startte de avond met een parallel met de ‘Rhodes must fall’-beweging in Zuid-Afrika. Die beweging richtte zich op de verwijdering van het standbeeld van Cecil Rhodes dat op de campus van de universiteit van Kaapstad stond. Isherwood vroeg zich af of ook in Nederland vergelijkbare standbeelden moeten worden weggehaald. Mag de publieke ruimte symbolen bevatten waar niet iedereen zich door gerepresenteerd voelt?

Tekst loopt door onder afbeelding

Het standbeeld van Cecil Rhodes wordt weggehaald van het universiteitsterrein

Het debat voerde verder langs de ênquete van Historisch Nieuwsblad, de panelen op de Gouden Koets, de manier waarop Duitsers met hun besmette verleden omgaan en hoe een tunnel of straat eigenlijk aan zijn naam komt. Kunstenaars Raul Balai en Brian Elstak gaven hun eigen visie op hoe er met de oude standbeelden moet worden omgegaan. Omgeef het standbeeld van Coen in Hoorn bijvoorbeeld met standbeelden van verzetsstrijders van de Banda-eilanden of laat op een andere manier uit de context van het beeld blijken dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn was.

De sprekers konden elkaar over dat laatste de hand schudden: er moet meer context geschonken worden aan de eerbetonen van weleer en het onderwijs moet voldoende aandacht geven aan zowel de mooie als de schandelijke kanten van de Nederlandse geschiedenis. Maar of de naam van de Coentunnel moet veranderen? Dat blijft een lastig vraagstuk.